Ordu Mali Müşavirler Odası Başkanı Bahadır Baş; bozulan yapılandırmalar, 2019 yılı vergi ve SGK değişiklikleri,  asgari ücret artışının işçi ve işverenlere etkisi, emekli maaşları, kira artışları ile ilgili konularda değerlendirmelerde bulundu.

Şafak DELİÇAKAR : Sayın Baş gündemimizde bulunan yeni değişiklikler ile ilgili okurlarımıza bilgi vermek üzere bir kez daha sizleri haftanın röportajında ağırlamaktan şahsım ve okurlarım adına onur duymaktayım. 2019 yılının herkese mutluluk, bol kazanç getirmesi temennilerimle yeni yıla girdiğimizde ne gibi değişiklikler oldu? Kısaca bahseder misiniz?

Bahadır BAŞ : Yeni yılın hem ülkemiz hem de vatandaşlarımız için beklentilerinin, hedeflerinin gerçekleşeceği, bir yıl olmasını diliyorum.

Öncelikle biz mali müşavirler ülke ekonomisinin görünmez kahramanlarıyız. Kırka yakın mevzuatı takip ediyoruz. Altı temel bakanlığa bilgi ve beyanname sunuyoruz. Bütçe içerisinde yer alan vergi gelirlerinin tamamı bizlerin emek ve mesaisi ile gerçekleşmektedir. Hazırlamış olduğumuz beyannameler ve bildirimler ile ülke ekonomisine hizmet ediyoruz. Çalışanların emeklilikleri ve sosyal güvenlik haklarını biz mali müşavirler oluşturuyoruz. Böylesine önemli görevler ifa ederken çoğu zaman meslektaşlarımız görünmez adam muamelesi ile karşılaşıyor. Ücretlerini zamanında ve düzenli  alamıyorlar. Cezai yaptırımların baskısı altınca çalışıyoruz.  Meslektaşlarımıza mücbir sebep hali tanınmasını istiyoruz. Doğum yapan bir bayan mali müşavirin, çok yakını vefat eden bir mali müşavirin mücbir sebep hakkının olması gerektiğini söylüyoruz. Bizlerin işleri durmuyor. 12 ay sürekli çalışıyoruz. Çalışmaktan şikayetçi değiliz. Ama bize verilen “Mali Tatilin” yaşanılabilir olmasını, kağıt üzerinde bir tatil olmasını istemiyoruz…

Ordu Mali Müşavirler Odası olarak 2018 yılında 15 seminer, 120 ziyaret gerçekleştirdik. Seminerlerimizde bizi sevindiren mutlu eden husus; meslektaşlarımızın bunları sahiplenmesi salonları doldurmasıdır. Her seminere en az 100-150  arkadaşımız katılıyor. Bu bizim için bir başarıdır. Bir sevinçtir. Mesleğimizi ve meslektaşımızı her platformda temsil etmeye çalıştık. Bütün uğraşımız; muhasebecilik mesleğinin marka değireni artırmaktır. Çalışmalarımız aynı şekilde 2019 yılında da devam edecektir.

Evet belki başkaca da sorunlarımız  mevcut. Ancak size kısada olsa bunları ifade etmek istedim. Şimdi sorunuza dönecek olursak;  2018 yılı ekonomik dalgalanmalar nedeniyle birçok belirsizliği yaşadığımız günler olarak geride kaldı. 2019 yılında ülkemiz gücüne daha da güç katarak ulusal ve uluslararası alanda başarılı bir şekilde ilerlemesini dilerim. 2018 yılı enflasyon, TEFE-TÜFE, yeniden değerleme oranları açıklanarak vatandaş, esnaf, işveren olarak muhatabı, yükümlüsü olduğumuz hemen hemen her şeyde artış olmuştur. Buna bağlantılı olarak da ücret, maaş artışları da gerçekleşmiştir.

Şafak DELİÇAKAR : 2018 yılı enflasyon oranı hakkında görüşleriniz nelerdir? 2019 yılından beklentiler nelerdir.

Bahadır BAŞ : TÜİK, 2018 yılı aralık ayı enflasyon rakamlarını 3 Ocak 2019 tarihinde açıkladı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 20,30 , yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 33,64 olarak gerçekleşti. Önceki yıllarda yüzde 8-10 civarında alıştığımız bu oran tabiki hepimize çok yüksek geldi. Zaten vatandaş olarak dövizlerde hareketlilik ve piyasa daralması sonucu tüketim ürünlerine gelen zamlar ile 2018 yılı son çeyreğinden itibaren hepimiz enflasyonun etkilerini hissetmeye başlamıştık. Dolayısıyla enflasyon oranına bağlı olarak vergiler, ücretler, tüketim maddeleri vb birçok kalemde de artış gerçekleşmiş oldu.

Enflasyon ile yaşamaya 2019 yılında da sürdüreceğiz. Hükümetin açıkladığı YEP (Yeni Ekonomik Program) de 2019 yılı enflasyonu %15,9 ve büyüme %2 gibi öngörülmüş. Uzun yıllardır yüksek büyüme rakamlarına alışmış ülkemiz için bu 2019 yılının zor geçeceğinin en önemli işaretidir. Yani ekonomik daralma, tüketimin ve üretimin azalması hepimizi yakından etkileyecektir. 2019 yüksek enflasyon ve ekonomik daralma  bizleri beklemektedir.

Şafak DELİÇAKAR : Asgari ücret artışı ne kadar olmuştur? İş dünyasının ve çalışanların artışlara karşı yorumu nasıldır, beklentileri karşılamakta mıdır?

Bahadır BAŞ : 2019 yılı asgari ücret Asgari Ücret Komisyonu tarafından 2,020.90 TL olarak açıklandı. Yalnız bu ücretin içinde asgari geçim indirimi de dahil olmakta olup bekar bir çalışanın alacağı ücreti ifade etmektedir. Çalışanın evli olması, çocuklarının olması durumlarına göre asgari geçim indirimi tutarı yükselecek ve dolayısıyla bu fark kadar ücretine olumlu etki yapacaktır. Asgari Geçim İndirimi dahil ücret üzerinden değerlendirdiğimizde bir önceki yıla göre ücretlerde %26 bir artış gerçekleşmiştir.

Önceki yıllara göre değerlendirildiğinde son dört yılda asgari ücrete daha yüksek oranlarda artış uygulanmaktadır. Bu çalışanlar açısından sevindirici bir durumdur. Umarım ki çalışanlar, emekçiler her zaman hizmetinin karşılığını en üst düzeyde alabilsinler.

İşveren açısından bakıldığında yüzde 26 artış ile ücretlerin yanı sıra vergi ve sgk primleri de yükseleceğinden işçi maliyetleri de artış göstermektedir. Son dönemde daralan piyasa, işletmelerin kapasitelerinin altında çalışması, satış hasılatlarının ve dolayısıyla karlılıklarının düşmesiyle nakit akışlarında bozulmalar olmuştur. Asgari ücret artışı işveren için yeni bir yük oluşturduğundan finanse edebilecek kaynaklarını yaratması gerekmektedir. İş dünyasının en önemli beklentisi asgari ücret üzerindeki vergi ve sgk yüklerinin azaltılmasıdır.

Asgari ücret artışı çalışanı sevindirdi. Ancak işverene getirdiği yüklere bakılırsa işvereni üzdü diyebiliriz. Yüksek maliyet artışı ile karşılaşan iş dünyası maliyetlerini düşürmek için işçi çıkartabilir. Asgari ücretteki yüksek artışın olumsuzluğu kayıtdışılığı artırabilir.  İşsizliği artırabilir. Bunun için asgari ücret üzerindeki vergi ve SGK yükleri mutlaka azaltılmalıdır.

Şafak DELİÇAKAR : Asgari geçim indirimlerine göre asgari ücret değişimi nasıl olmaktadır?

Bahadır BAŞ : İlan edilen asgari ücret AGİ dahil olup aslında 2,020.91 TL’nin içinde 191,88 TL asgari geçim indirimi bulunmaktadır. Aslında asgari ücreti 1,829.02 TL + Asgari geçim indirimi olarak değerlendirerek eş ve çocuk durumuna göre bu tutara asgari geçim indirimini ilave etmesi gerekmektedir.

AGİ Dahil Asgari Ücret (Bekar)                                                 2.020,90 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışmayan)                         2.059,29 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu)     2.088,07 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu)     2.116,85 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu)     2.155,23 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışmayan 4 çocuklu)     2.155,23 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışmayan 5 çocuklu)     2.155,23 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışan)                                 2.020,90 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışan 1 çocuklu)              2.049,69 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışan 2 çocuklu)              2.078,47 TL

AGİ Dahil Asgari Ücret (Evli eşi çalışan 3 çocuklu)              2.116,85 TL

Şafak DELİÇAKAR : Emekli maaşlarındaki artış ile ilgili neler söylemek istersiniz?

Bahadır BAŞ : Enflasyon oranın açıklanması ile emeklilerin merakla beklediği zam tutarları da belirlendi. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarına yüzde 10.19, memur emeklilerinin zam oranı ise yüzde 10.73 olarak gerçekleşti. Ek ödeme dahil en düşük aylık; Bağ-Kur esnaf emeklilerinde  1.595 TL, Bağ-Kur tarım emeklilerinde 1.189 TL, 2000'den önce emekli olan SSK'lılarda 1.818 TL, 2000'den sonra emekli olan SSK'lılarda 1.125 TL oldu.

Aslında emeklikler hayal kırıklığı yaşadı. Enflasyonun %20, Vergi artışını belirleyen yeniden değerleme oranı %23 arttığı bir ortamda emekliler maaşlarına bu oranlarda bir artış beklerken artış %10 civarında oldu. Emekliler açısından bu durum hayal kırıklığı olarak değerlendirilebilir.

Şafak DELİÇAKAR : 2019 yılı ocak ayında uygulanacak kira artış oranı ne olacaktır?

Bahadır BAŞ : 2018 yılında döviz kurları ve emtia fiyatlarında hızlı hareketlilik nedeniyle kira artışlarında ÜFE yerine TÜFE oranlarına geçilerek kira ücretlerinde aşırı artışın önlenmesi hedeflenmiştir. TÜİK'in açıkladığı on iki aylık ortalamalara göre TÜFE artışı yüzde 16,33 olarak gerçekleşti. Böylelikle, mal sahipleri kiracılarına yüzde 16.33 üst sınırından kira artışı yapabilecek. Örneğin 1.000TL kira ödemesi olan bir konutun kirası, yapılacak zamla birlikte 1.163,30 TL olabilecektir.

Şafak DELİÇAKAR : 2019 yılı vergi ve SGK düzenlemeleri hakkında bilgi verir misiniz?

Bahadır BAŞ : Hep artışlardan bahsediyoruz. Malum her yıl başında açıklanan oranlara göre vergilerde de artış gerçekleşmektedir. 2018 yılı için yeniden değerleme oranı %23,73 olarak tespit edildiğinden Vergi Usul Kanununun bazı maddelerinde yer alan had ve tutarlar da bu oranda artırılmıştır. 2018 yılında beyannameler (KDV, muhtasar) damga vergisi tutarları 38,80 TL iken 2019 yılında 48,00 TL olarak uygulanacak.  Fatura düzenleme ve amortisman ayırma sınırı 1.200 TL’ye yükseldi.  Mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı, 2019 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 5.400 TL olarak tespit edilmiştir.

Brüt asgari ücret artışı ile işverenin ödediği SGK primlerinde de artış gerçekleşmiştir. Herhangi bir teşvik olmaması durumunda aylık SGK primi 959.40 TL’ye kadar çıkmaktadır. Şu an SGK mevzuatına göre uygulanan birçok prim desteği bulunmaktadır. Yararlınılan teşvik türlerine göre de prim indirimleri değişmektedir. Prim teşviklerinin en önemli şartlarından biri geçmiş dönem borcu olmamasıdır. %5 peşin ödeme ve %6 ilave indirim hakkı alındığında 281,42 TL teşvikten faydalanılarak prim tutarı 677.98 TL’ye düşecektir.

2019 brüt asgari ücret 2,558.40 TL olduğundan asgari ücretli olup kıdem tazminatı hak edenlerin ücretleri de en az bu tutara göre hesaplanacaktır. Bilindiği üzere bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatı gerektiren bir nedenle feshi halinde her tam yıl için giydirilmiş brüt ücret üzerinden 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir.

Şafak DELİÇAKAR : 7159 sayılı kanun ile ilgili yapılan düzenleme hakkında bilgi verir misiniz?

Bahadır BAŞ : 28/12/2018 tarihinde yayımlanan 7159 sayılı kanun ile affın affı diyebileceğimiz 7143 sayılı kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu hâlde yapılandırma şartlarını ihlal edenler için yeni bir hak verildi. İhlale neden olan tutarlar, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar 6183 sayılı Kanunda belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı  ile birlikte ödenmesi şartıyla 7143 sayılı kanun hükümlerinden yararlanma imkanları devam edecektir. Böylelikle 2018 yılı Aralık ve 2019 yılı Ocak ayında ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri de 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar uzatılmıştır. Okuyucularımızın yeni yılını kutlarım. Size ve gazetenize ilginiz için teşekkür ederim.