HABER ARAMA
Ordu Nöbetçi Eczaneleri
HABER ARŞİVİ
Lütfen Bir Tarih Seçiniz
ANKET
Yeni İnternet Sitemizi Beğendiniz mi?
  • Gayet Güzel
  • Kullanışlı
  • Beğenmedim
SON DAKİKA HABERLER
Ordu Havaalanı Transfer Samsun Havaalanı Vip Transfer
26 Şubat 2021 Cuma Saat: 11:20

İŞBAKAN: NÜFUSUMUZUN YÜZDE 10’U ENGELLİ

RÖPORTAJ
İŞBAKAN: NÜFUSUMUZUN YÜZDE 10’U ENGELLİ

Ordu İl Engelli Meclis Başkanı Ümit İşbakan, gazetemiz muhabiri Semra Gençosmanoğlu’na verdiği röportajda, Türkiye’de ki engelli nüfusuna dikkat çekerek engellilerin genel sorun ve taleplerini masaya yatırdı.

İşbakan, TÜİK’in verilerinden hareket ederek Türkiye’de ki durum ile Avrupa ülkeleri arasında da kıyaslamalarda bulunarak belirlenen engelli nüfusunun güncel sayılarının bilinmemesini ve 8.5 milyon engellinin ülkede yaşadığını söyledi.

Semra GENÇOSMANOĞLU: Sayın İşbakan, haftanın röportajı sayfamıza hoşgeldiniz. TÜİK rakamlarına baktığımızda engelli kişi sayısı nüfusumuzun yüzde 10’na tekabül ediyor. Açıklanan rakamlar üzerinden nasıl bir değerlendirmede bulunmak istersiniz?

Ümit İŞBAKAN: Hoşbulduk Semra Hanım. Evet Türkiye’de engelli nüfusu konusunda net bir sayı yoktur. Engelli nüfusu net olarak bilinmemekle birlikte, 2002 yılında TÜİK’in yaptığı Türkiye Özürlüler Araştırmasına göre Türkiye nüfusunun yüzde 12,29’nu engelliler oluşturmaktadır. Ancak sonraki yıllarda tüm nüfusu kapsayan bir araştırma veya sayım yapılmadığı için bizler an itibariyle güncel engelli sayılarını bilemiyoruz.

Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2016 yılındaki Türkiye Sağlık Araştırması çalışması sonuçları da tam bir sayı vermemektedir. Bu çalışmaların Avrupa Ülkeleri ile kıyaslamasında Temel aktiviteler zorluğunu sürekli yaşayan kişiler kategorisinde Türkiye nüfusunun yüzde 16,2 si bu kapsamda çıkmaktadır.

Eksik ve yetersiz de olsa, tüm bu araştırmalar gösteriyor ki, Türkiye de yaşayan engelli kişi sayısı nüfusun yüzde 10’undan fazladır. Buna göre Türkiye’de en az 8.5 milyon engelli kişi yaşamaktadır.

Yapılan tüm engelli araştırmalarında kadın engellilerin erkeklerden daha fazla olduğu görülmektedir” Engelli yurttaşların işsizlik, eğitim, sosyal haklar gibi konularda dezavantajlı maalesef, ülkede engelli olmaktan daha zor olan durumun engelli bir kadın olmak engelli kadınların önemli bir kısmının işsizlik ve şiddet sarmalında yaşamlarını sürdürmeye devam ediyor.

 

Semra GENÇOSMANOĞLU: Kamuda atama bekleyen engelliler sorunu hakkında ki düşünceleriniz nedir?

 

Ümit İŞBAKAN: Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi kapsamında devletin “engellileri kamuda istihdam etme” taahhüdü vardır. Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) Belgesinin eylem kararlarında engellilerin özel politika gerektiren gruplar arasında sayıldığını ve işgücüne ve istihdama katılımlarının önündeki engellerin kaldırılmasının amaçlandığı açıktır.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 2020-Mart Engelli ve Yaşlı İstatistikleri Bültenine göre, 2019 yılı Kasım ayı itibarıyla kamuda toplam engelli kontenjan açığı 7 bin 119 olmakla birlikte, 2020 yılında bu sayının daha da arttığı bir gerçektir. Engelli kotasının üzerinde kamuda alım yapılmasına engel bir mevzuat yoktur.

Bu gerçekler karşısında 100 binden fazla engelli memur atama beklerken sadece 2 bin 140 kişinin atamasının yapılması çok yetersizdir. Engelli bireylerin en yaşamsal sorunu işsizliktir. Engellilere pozitif ayrımcılık uygulanması gerektiğini bir yana bırakalım. Türkiye’de iş gücüne katılım oranı yüzde 49,5 iken bu oran çalışabilen engellilerde yüzde 22 düzeyindedir. Bu vahim gerçeklik engellilerin ne kadar zor durumda olduğunun en açık göstergesidir.

 

Semra GENÇOSMANOĞLU: Sağlanan haklar ve duyarlılık düzeyi açısından Türkiye'de kadın engelli olmak nasıl bir durumdur?

 

Ümit İŞBAKAN: Türkiye’de engelliler gerçeğine kadın engelliler üzerinden baktığımızda tablo şudur: Bir kişi düşünelim hem engelli, hem de kadın. Kadın engelliler yaşamlarını çok daha zor koşullarda sürdürüyorlar. Bu kapsamda kadın engellilerle ilgili bazı gerçeklere değinmek gerekir.

Pandemi sürecinde yapılan bir çalışma ya göre; Engelli olmayan kadınların işsizlik oranı yüzde 16,3 iken engelli kadınlar arasında işsizlik oranı yüzde 32’ye yaklaşıyor. Engelli kadınların yüzde 34’ü eşlerinden, yüzde 16’sı babalarından, yüzde 13’ü annelerinden, yüzde 11’i ise çocuklarından şiddet görüyor.

Engelli kadınlara yönelik şiddetin yüzde 80’i ev içinde gerçekleşiyor. Engelli kadınların yüzde 27,3’ü herhangi bir hakkının ihlal edildiğini kabul ediyor. Bu durumda olanların yüzde 80,8’i hak arama mekanizmalarını kullanamadığını söylüyor. Engelli kadınların yüzde 43,9’u psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunu, bunların yüzde 93’ü psikolojik destek alamadığını belirtiyor.

Kamu kurumları tarafından oluşturulan destek hatlarını (Alo 183 Telefon/Whatsapp hattı, Vefa Destek Hattı, Hayat Eve Sığar uygulaması) kullanan engelli kadınların yüzde 62,7’sine göre bu hatlar erişilebilir değil. Engelli kadınların engellilik ve toplumsal cinsiyetten kaynaklı olarak çoklu ayrımcılığa maruz kaldıkları tespit ediliyor. Engelli kadınların toplumun dezavantajlı kesimi olan engelliler içinde daha da dezavantajlı durumda oldukları bir kez daha görülüyor.

2021 Bütçesinin hem genel rakamlarına hem de kurumlara tahsis edilen rakamlara baktığımızda bütçenin faiz, rant ve silaha hizmet ettiğini açıkça görebiliyoruz. Üretime yönelik ciddi bir pay yoktur. Milyonlarca engelli eğitim, sağlık, istihdam ve erişilebilirlik gibi yaşamsal haklara ulaşamazken; 1 Trilyon 346 Milyar 139 Milyon TL’lik merkezi bütçenin sadece yüzde 1,6’sı engellilikle ilgili tahsis edilmiştir.

Bu yaklaşım, engellilerin ve ailelerinin toplam nüfus içerisindeki varlığı ile orantılı olmadığı gibi var olan sorunlara da kalıcı ve yapıcı çözümler öngörülmediğini göstermektedir. 2021 yılının tüm engellileri kapsayacak şekilde hakların uygulanmaya başlandığı ve engelliliğe ilişkin yaşamsal, sosyal, kültürel ve kurumsal engellerin azaltıldığı bir yıl olmadığını yapılan bütçe tercihinde açıkça görüyoruz.

 

Semra GENÇOSMANOĞLU: Engelli aylığı, muhtaç aylığı, evde bakım aylığı, engellilerin vergi muafiyetleri, engellilerin eğitimi konuları hakkında ki düşünceleriniz nedir?

 

Ümit İŞBAKAN: Bilindiği üzere 2022 sayılı yasa kapsamında geliri olmayan, engellilere engelli aylıkları verilmektedir. Bu ödemelerin kökeni sosyal devlet olmanın bir gereği olarak ihtiyaç sahiplerine belli kurallar çerçevesinde temel bir hak olarak ödenmekteydi. Bu hak 2013 yılına kadar temel bir hak kapsamında Emekli Sandığı bünyesinde memur maaşları katsayı hesabına göre düşük de olsa bir hak olarak görülmekteydi.

Ancak hükümet 2013 yılı şubat ayında yaptığı bir yasal değişikle engellilerin bu haklarını SGK kapsamından çıkararak kaymakamlıklar bünyesindeki Sosyal Dayanışma Vakıflarına devretti. Böylece engelli aylığı fiilen bir hak olmaktan çıkarıldı, iktidarın keyfi uygulamalarına bırakılmış oldu.

AKP Hükümeti tam da kendi sadaka kültürü anlayışına uygun bir şekilde engellileri ilçelerdeki AKP İlçe teşkilatlarının inisiyatifine bıraktı. Bu engelliler açısından çok önemli nitel bir hak kaybı oldu.

Günümüz itibariyle 448 bin 335 engelli birey (raporları yüzde 40 – 69 ve 18 yaş altı engelli ailesi) 657,97 TL, 282 bin 820 engelli birey (raporları yüzde 70 ve üzeri) 1.024 TL aylık almaktadır. 520 bin 068 kişiye evde bakım hizmeti verilmektedir. 2021 yılı itibariyle evde bakım aylığı 1.658,19 TL’dir. Aynı hizmeti özel kurumlar verdiğinde bu bürüt 2 asgari ücret düzeyindedir. Engelli aylıklarının ve engelli bakım ücretlerinin belirlenmesinde ailenin değil engellinin kendi geliri baz alınmalıdır.

Engellilerin eğitiminde yaşanan sorunlar diz boyu. Öncelikle eğitimde insan odaklı bir yaklaşım sağlanmalıdır. 2021 yılı Milli Eğitin Bakanlığı bütçesinin iç kurumsal dağılımına baktığımızda engellilerin eğitimiyle görevli Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bütçesinin Bakanlık bütçesine oranı yüzde 1’ler düzeyindedir. Okul ve sınıfların erişilebilirlik mevzuatından uzak olduğu, müfredat içeriğinde ve sunumunda engelliler esas alınmadığı için engelli öğrencilerin eğitiminde ciddi aksamalar yaşanmaktadır. Özel eğitim okullarında, özel eğitim sınıflarında ve kaynaştırma eğitiminde okul, sınıf ve eğitimcilere kapsamlı bir engelli haklarına uyum programı uygulanmalıdır.      

                             

Semra GENÇOSMANOĞLU: Son olarak Avrupa ülkelerindeki engelli hakları ile ülkemizdeki engelli haklarını nasıl kıyaslıyorsunuz?

 

Ümit İŞBAKAN: Avrupa Ülkelerinde Engellilerin resmi kamu kurum ve kuruluşlarına erişilebilirliğinin sağlanması, toplum içinde ayrımcılığı engellemek ve ortadan kaldırmak amacıyla Engellileri Koruma Kanunları ve Genel Eşit Muamele Yasalarıyla korumaktadır.

Bunun haricinde engelliliğin derecesine bağlı olarak, çalışma hayatına katılımı, işten çıkarılmaya karşı koruma tedbirleri veya çocuk desteğine hak kazanmaya ek olarak entegrasyon yardımları vererek, “Engelli bireylerin tüm insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit olarak yararlanmalarını” teşvik, koruma ve yerine getirme taahhüdünde bulunmak amacıyla Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi esas alınmaktadır.

Bedensel, görsel, işitsel gibi bir engeliniz veya kalp, diyabet, beyin tümörü gibi ciddi bir kronik rahatsızlığınız varsa, ilk önce engelinizin derecesinin belirlenmesi amacıyla sağlık raporu almanız gerekmektedir. Daha sonra belediyeden bir kimlik kartı almanız durumunda, engelinizin türüne ve derecesine bağlı olarak, toplu taşıma ücretlerinde indirim, bariyersiz oto park yerleri gibi özel hizmetlerden faydalanma imkânınız bulunmaktadır.

Avrupa’da Türkiye’den farklı olarak fizyoterapi, ergoterapi, konuşma terapisi, masaj, yürüme yardımı ve benzeri yardımcı araçlardan faydalanmak için mecburi sigorta programına katılıp aylık prim ücretleri ödemeye başladıkça, diğer bireylerin sahip oldukları avantajlardan yararlanma hakkınız bulunmaktadır ve sigorta şirketiniz tedavi gerektiren maliyetlerin çoğunu karşılamaktadır.

 

Semra GENÇOSMANOĞLU: Sayın İşbakan, verdiğiniz bilgiler ve yaptığınız değerlendirmeler için teşekkür ediyor, bundan sonraki çalışmalarınızda başarılar diliyorum.

 

Ümit İŞBAKAN: Bende şahsınıza ve Ordu Yeni Haber ailesine bizlere bu fırsatı sağladığınız için teşekkür ediyor, yayın hayatınızda başarılarınızın devamını diliyorum.

 

Anahtar Kelimeler : İŞBAKAN:, NÜFUSUMUZUN, YÜZDE, 10’U, ENGELLİ

Haber Yorumları ( 0 Adet)

Adınız
E-mail Adresiniz
Güvenlik Kodu Lütfen Resimdeki kodu yazınız
Bu Habere Yorum Yapılmamış.
İlk Yorumu Siz Yapmak İster misiniz?

Son Haberler

 

Ordu Yeni Haber Gazetesi Tavsiye Formu

Bu Haberi Arkadaşınıza Önerin
İsminiz :
Email Adresiniz :
Arkadaşınızın İsmi :
Arkadaşınızın E-Mail Adresi :
Varsa Mesajınız
Güvenlik Kodu Lütfen Resimdeki kodu yazınız