YKS sınav sonuçlarını gazetemiz muhabiri Mehmet Topkaraoğlu’na verdiği röportajda değerlendiren Psikoloji Danışmanı ve rehber öğretmen Metin Tikenoğlu, önemli açıklamalarda bulundu. Öğrencilerin ve ailelerin özellikle kaçırmaması gerektiğini düşündüğümüz röportajda Tikenoğlu, sürecin sınav kaygısı değil, sonuç kaygısının daha çok yaşandığına dikkat çekti.

Mehmet TOPKARAOĞLU: Efendim haftanın röportajı köşemize hoş geldiniz. Malumunuz geçtiğimiz hafta Ordu’da yaklaşık 12 bin öğrenci bir sınav heyecanı yaşadı. Nasıl bir sonuç ve tablo çıktı ortaya?

Mehmet TİKENOĞLU: Hoşbulduk Mehmet bey. Cumartesi TYT ve Pazar günüde AYT sınavlarını gerçekleştirdik. Bu iki sınavla YKS dediğimiz sınavı tamamlamış olduk. Süreç uzun bir süreçti. Bu yıl daha uzun bir süreçti. Çünkü çocuklar geçen yıl Mart ayından itibaren kendilerini hazırlamıştı. Buna göre zihnen, bedenen, psikolojik olarak kendilerini hazırlayan çocuklar birden kendilerini Temmuz ayında da bir sınavla karşılaştılar. Çalışma süresi uzun olunca rahatsızlıkta artmaya başladı.

Çünkü takvim 12 aydan fazlaydı. Ailelerinde kaygıları fazlaydı. Tükenmişlik sendromu belirdi diyebiliriz. Yorgunluk had safhaya geldi. Ciddi ve korkunç yorucu bir süreci bende meslek hayatımda ilk defa bu kadar yaşadım. Dolayısıyla durumsal kaygı bitti. Ama sürekli kaygı ise hala devam ediyor.

Mehmet TOPKARAOĞLU: 81 ilde psikolojik danışmanlık tercihi birimleri oluşturuldu. Bu noktada hem size, hem de veli ve öğrencilere düşen vazifeler nelerdir?

Mehmet TİKENOĞLU: Bu konu gerçekten çok önemli. Çünkü sistem çok değişti. Soru sayısı değişti, puanlama değişti, puanlama türleri değişti. Kontenjanlarda buna göre değişiyor. Aileler ve çocuklarımız, şu netle bu puan gelir mi? Bu netle bu puan gelir mi? Geçen yılla kıyaslamak imkansız bir şey. Geçen yıl elma idi, bu yıl meyve bile değil. Bambaşka bir puan durumu var. Her şey tamamen değişti. Yani veriler durumu, hesaplama durumu, puan biçimi değişti. O kadar değişiklik içerisinde geçen yılla bu yılı kıyaslamak pek mümkün değil.

Öncelikle bana aileler şu soruyu soruyorlar. Hocam şimdi ne yapmalıyız? Diyorlar. Şimdi sakin olma zamanıdır. Öncelikle söyleyecek sözüm budur, sakin olun. 31 Temmuz’da açıklanacak olan sınav sonuçlarını beklemeliyiz. Onları tanılayacak ve tanımlayacak en doğru yaklaşımlarla seçenekler oluşturmaya çalışacağız.

Şimdi süreç bitti, şimdi seçeneklerin oluşturulduğu bir değerlendirme havuzu oluşturulmaya başlandı. 7 Ağustos’ta artık sonucu belirleme zamanı geldi. Hala seçeneklerin içerisindeyiz. Öncelikle ailelerimizde öğrencilerimiz de önce dinlensinler. Kesinlikle çok emek veren, az emek veren, hiç vermeyen herkes dinlensinler. Kontenjanları, üniversiteleri sürekli takip etsinler. Ben bunu sınav kaygısı değil, sonuç kaygısı olarak nitelendiriyorum. 31 Temmuz’a kadar herkes dinlensin.

Mehmet TOPKARAOĞLU: Ortaya olumsuz sonuçlar çıktığında ne yapılmalı?

Mehmet TİKENOĞLU: Olumsuzda olabilir, sonuç olumsuzda çıkabilir. Ailelerde, çocukta önce kendileriyle bir yüzleşecekler. Bunun bir süreci var. İşte üniversiteyi kazanamadı, kazanamadığını da yeniden çerçeve etmek lazım. Bununda bir süreci var. Kazanamama diye bir şey yok, tercih yapamama durumu var.

Bugün Türkiye’de üniversitelere dağılacak olan 2.5 milyon öğrenci var. İki yıllıkları da kattığımız zaman buna Meslek Yüksek Okulları da dahil o nedenle 2 yıllık bir üniversiteyi kazanan bir çocuk da üniversiteyi kazanmış oluyor, benim okulumda da ilk 2-3-5 bine giren öğrencide kazanmamış oluyor, böyle bir mantık yok. Dolayısıyla üniversite sınavını kazanamamak değil, tercih yapıp yapamamakla alakalı bir şey bu durum. Çocuklar seçenekleri iyi değerlendirmeleri gerekiyor. Dolayısıyla şimdi tek seçenek yok. Ellerinde ki bütün seçenekleri iyi değerlendirsinler.

Mehmet TOPKARAOĞLU: Efendim şimdi öğrenciler ve veliler, oluşturulacak seyyar tercih danışmanlığı birimleri karşısında nasıl önlem ve tedbir almalı? Nelere dikkat etmelidirler.

Mehmet TİKENOĞLU: Çok iyi bir konuya değindiniz. Yani çocukların hayatı söz konusu bu durumda. Karar verirken acımasız davranan sadece reklam kokan hareketlerle bu iş yürümez. Özel teşebbüsler büyüyor, sahayı çok iyi bilen, gerçekten başarı sıralamalarını çok iyi bilen, kontenjanları çok iyi bilen tecrübeleri çok iyi olan insanlar bu işi yapıyorsa, insanlarda bunlardan yardım alabilir. Peki insanlar bunu nasıl değerlendirebilecek? Çocuklar tercih yaparken ailelerde bu işi takip etsinler. Bir şey bilmiyor veya yapamıyorsa, tercih yapan kişinin ya da psikolojik danışmanı ise birey insanların psikolojisine hiç girmesin. Sadece bu bu bu olur desin.

Birde çok iddialı laflar kullanıyoruz. Bu lafları artık kullanmayalım. Yani bak kesin kaybettin, olmaz, işte bunu yapamazsın gibi oraya gidemezsin, şuraya gidemezsin sözleri yerine insanlara bir seçenek oluşturalım. Bizim işimiz insanları bizim zihnimizde ki yerlere tercih etmelerini sağlamak değil. Bizim işimiz insanlara seçenek oluşturmaktır. İnsanlara seçenekleri doğru oluşturduğumuzda insanlar psikolojisini alıyorlar. İnsanlara havuzdan bir şey alıp dikte ettirmek çok yanlıştır. Biz diyoruz ki, eğitimde dikte yoktur. Dikte geriletir, panikletir o yüzden biz onlar için kurtarıcı değiliz. İp uçları veririz, seçenekleri oluşturarak bilgiyi ve tecrübesini bir kat daha ona verdiğimiz vakit verimli oluruz.

Kesinlikle uzman yardımı almaları lazım. Hele bu yıl çok daha önemli. Geçen yıl bu kadar ısrarcı değildim. Bu yıl puan durumu değiştiği için yani bu yıl dört puan durumu çıktığı için tek seçenek sayısal olacak. Biz şimdi sahayı araştırıyoruz. Çıkacak olan kontenjanları takip etmeye çalışıyoruz. Çocuklar bu yıl merak etmesin. Tercih yaparken bir seviyede hazır gelsinler.

Mehmet TOPKARAOĞLU: Efendim son günlerde yaşanan bu istismar olaylarını ve tecavüz konularını, bu toplumsal infiali, bir psikolog gözüyle siz nasıl değerlendiriyorsunuz?

Mehmet TİKENOĞLU: Yeni değil aslında, basına düştüğü için infial oluyor. Yani basına düşmeyen, üstü açılamayan, kapatılamayan cesaret edilemeyen ihmale yada istismara uğrayan bireylerin bunu ortaya çıkardıklarında başına ne geleceği korkusuyla da bunun vermiş olduğu vaka göz ardı edilmesine devam ediliyor. Ama biz son günlerde binlerce lanet olsun bu olaylar karşısında ailelerin durumlarını düşünürsek, ailelere binlerce sabır diliyorum.

Eylül ve Leyla kızımızdan çok acı olaylar yaşadık. Bu olaylar ne kadar çok meydana gelirse bazı insanların ahlaksız yönünü tetikliyor. Bununla baş etmek çok zordur. Yani bu duyguyla başlamak çok zor, bu insanları asalım, keselim zihniyetinden ziyade evet bu insanları cezalandıralım. Bu insanları cezalandırmak, hapse atmak sorun değil. Sorun geride kalanları nasıl halletmeliyiz? Onun çıkmaması için hangi yolları bulmamız gerekiyor. Bir kere ahlak eğitimini iyi kavramalıyız. Ahlak eğitiminin topluma göre ne olduğunu, nasıl dikte etmemiz gerektiğini veya gerekmediğini, nasıl konuşmalıyız değil, nasıl konuşmamalıyız konularını artık bilmemiz gerekiyor.

Bu insanlar cezalandırılsın, en ağır şekilde cezalandırılsın ifadelerini bugünlerde çok daha fazla duyuyoruz. Canı yanıyor inşaların ama bu insanlar aynı zamanda birde gözlemlensin ve tanılansın. Geride kalan insanları biz nasıl tanırız. Bu insanlar hangi davranışları sergiliyor, biz bu insanlardan ne öğrenebiliriz ki, geride kalan insanları nasıl ortaya çıkarabiliriz konularına da eğilmemiz lazım.

Bu durumda suçu da suç unsurlarını da önlemiş oluruz. Okullarda rehber ve psikolojik danışmanlarımız bu konularda her türlü yardım ve katkıyı sağlamaktadırlar. Buralardan yardım ve destek almakta da fayda var diyerek ailelere de tavsiyelerde bulunmak istiyorum. Psikolojik danışmanlardan mutlaka destek alınız.

Mehmet TOPKARAOĞLU: Sayın Tikenoğlu, geldiğiniz için çok teşekkür ediyorum. Önemli konulara ve açıklamalara parmak bastınız. Umarım aileler ve kamuoyu uyarılarınızı dikkate alır. Bundan sonraki eğitim hayatınız da ve yaşantınızda başarılar diliyorum.

Mehmet TİKENOĞLU: Bende çok teşekkür ediyorum Mehmet bey. Öncelikle bana bu fırsatı sağladığınız için şahsınıza ve Ordu Yeni Haber Gazetesi ailesine şükranlarımı sunuyor, yayın hayatınızda başarılarınızın devamını diliyorum.