Özel Ordu Sevgi Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr. Ayhan Kaya Dünya Tuza Dikkat Haftası'nda tuz kullanımı hakkında açıklamalarda bulundu.

"Dünya Sağlık Örgütü; yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları başta olmak üzere şişmanlık, şeker hastalığı ve bazı kanser türlerinden korunmak ve kemik sağlığını korumak amacıyla tüketilmesi gereken tuz miktarını günde 5 gram(bir tepeleme çay kaşığı ya da 1 silme tatlı kaşığı) olarak önermektedir. Bu miktar ise yemeklere tuz eklenmeden doğal olarak günlük tüketilen yiyecek ve içeceklerle sağlanmaktadır.

            Sağlık Bakanlığımız tarafından Kasım 2011 yılından beri “Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı” yürütülmektedir. Söz konusu program kapsamında fazla tuz tüketiminin sağlık üzerine olumsuz etkilerine yönelik kamuda farkındalık oluşturulması ve bilgilendirme yapılması, aşırı tuz tüketiminin azaltılması amacıyla dünyada olduğu gibi ülkemizde de "Tuza Dikkat Haftası" etkinlikleri yapılmaktadır. Bu yıl 11.Dünya tuz bilinç haftası 12-18 Mart 2018 tarihleri arasında olacaktır.

            2012'de Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneğince 4 ilde (İstanbul, Ankara, İzmir, Konya ) 657 kişide gerçekleştirilen "Türkiye'de Tuz Tüketimi Çalışması (SALTurk 2)" na göre kişi başı günlük tuz tüketiminin biraz azalmakla beraber halen sağlığı olumsuz etkileyebilecek düzeyde olduğu saptanmıştır (15 g/gün). Söz konusu çalışmada günlük tuz tüketiminin %55.5'inin yemek tuzunda, %31.9'unun ekmek tuzunda, %12.6'sının sofra tuzunda geldiği belirlenmiş, yemek tuzunun ise; %42.62'sinin eklenen tuz, %10.75'i işlenmiş tuz, %2.15'i doğal olarak gelen tuz olduğu saptanmıştır.

            Sonuç olarak dünyada birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de tuz tüketimi hala fazladır. Bölgelere göre farklılık görülmekle birlikte günlük tüketim genel olarak önerilenin 3 katı kadardır. Günlük tuz tüketimi 5 gramdan az olmalıdır. Daha az tuz tüketiminin sağlanması için aşağıdaki önerilere dikkat etmek gerekir."

 Aşırı tuz tüketimini azaltmak için pratik öneriler:

- Tuz tüketim azaltılmalıdır. Günlük olarak 5 gramı(1 tepeleme çay kaşığı veya 1 silme tatlı kaşığı) geçmemeli ve iyotlu tuz kullanılmalıdır.

- Besin sanayisinde kullanılan ve genellikle ambalajlı besinlerin besin etiketinde yer alan mono sodyum glutamat, sodyum nitrat, sodyum bikarbonat, sodyum sitrat, sodyum askorbat vb. Tüm sodyumlu bileşiklerin tüketimine dikkat edilmelidir. Çünkü bunlar besinin tuz/sodyum içeriğini arttırmaktadır.

- Yemek hazırlama, pişirme ve tüketim sırasında ilave edilen tuz miktarı azaltılmalıdır. Hatta besinlerin bileşiminde sodyum bulunması nedeniyle hazırlama ve pişirme sırasında mümkünse tuz eklenmemelidir.

- Sofrada yemeklere tuz ilavesi yapılmamalı ve sofradan tuzluk kaldırılmalıdır.

- Hazır soslar (soya sosu, ketçap sos, barbekü sos, tartar sos, salça sos, hardal, makarna sosu gibi), atıştırmalık ürünler (cips, tahıl bazlı bar, meyve bazlı bar, ekstrüde ürünler, patlamış mısır gibi), tuzlanmış kuruyemişler, turşu ve salamura, balık konserveleri, tuzlanmış, tütsülenmiş ve/veya salamura edilmiş et ve balık ürünleri ile aromalı/aromasız, doğal/doğal olmayan mineralli içecekler yüksek miktarda tuz içermeleri nedeniyle az tüketilmelidir.

- Geleneksel olarak evlerde hazırlanan turşu, salça, tarhana, kurut, yaprak salamurası vb. Yiyeceklerin tuz içeriği fazladır. Bu nedenle daha az tüketilmeli ve hazırlarken yüksek miktarda tuz kullanımından kaçınılmalıdır.

- Salamura ürünlerin tuz içeriğinin azaltılması için suda yıkama ve bekletme gibi işlemler uygulanabilir.

- Satın alınan işlenmiş ürünlerin etiket bilgisi mutlaka okunmalı, tuzsuz ya da tuzu azaltılmış ürünler tercih edilmelidir.

- Ambalajlı tüketime sunulan gıdaların içeriği etiket bilgisinden okunmalı ve benzer gıdalarda tuz ve tuz yerine geçen maddelerin miktarları daha düşük olanlar tercih edilmelidir.

- Ev dışı beslenmede yemekelrin ve besinlerin içindeki tuz miktarı öğrenilerek mümkünse az tuzlu veya tuzsuz hazırlanması istenmelidir.

- Tuz yerine doğal lezzet arttırırcı (soğan, sarımsak, baharatlar, limon, sirke, biber vb. ) kullanılmalıdır.

- Tuz tüketiminin azaltılması konusunda bir süre ısrarlı davranıldığında, kişinin tuzu azaltılmış beslenme biçimine alışılabileceği unutulmamalıdır.