Ordu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Oda Başkanı M.Ender Sönmez basit usulden gerçek usule geçecek mükellefler, yasal sürelerde müracaatları, gerekli donanım ve mevzuata uygun alt yapılarını sağlamalarına yönelik hatırlatmalarda bulundu.
Basit usul mükelleflerin gerçek usule geçişleri ile ilgili tebliğ kapsamında büyükşehir sınırlarında belirtilen faaliyetlerde bulunanlar 01/01/2026 itibari ile geçiş kapsamına alındığını belirten Sönmez, “İlk tebliğden sonra iki defa daha düzenleme yayımlanmış olup, böylelikle ertelenme beklentileri de ortadan kalkmıştır. 31 Aralık 2025 tarihine kadar birçok müracaatlar söz konusu olduğundan bu kapsamdaki mükelleflerin bir an önce mali müşavirleri ile anlaşması geçiş sürecinde sorun yaşanmaması için önemlidir” dedi.
BASİT USULDEN GERÇEK USULE GEÇİŞTE NÜFUS ŞARTLARI NEDİR?
Geçiş yapacak mükellefleri öncelikle son nüfus sayımı sonrasında ise faaliyetlerine göre değerlendirmek gerektiğini vurgulayan Sönmez, şöyle konuştu: “Öncelikle Büyükşehir belediye sınırlarında belirtilen bulunan ve en son nüfus sayımına göre 30 Binin üstünde nüfusa sahip ilçeleri ilgilendirmektedir. Bu bağlamda da geçişler Altınordu, Fatsa, Ünye, Perşembe ilçelerini kapsamaktadır. Fakat bu ilçelerde 2014 yılında büyükşehir statüsüne geçmeden önce köy veya belde olmakla ilk defa mahalleye dönüşenler için istisnai bir durum getirilmiş olup bunlardan nüfusu 2.000 altında olanlarda şehir içi yolcu taşıma faaliyetleri hariç basit usulün şartlarını kaybetmedikçe basit usul mükellef olarak faaliyetlerine devam edebileceklerdir.”
HANGİ FAALİYETLER GEÇİŞ KAPSAMINA ALINMIŞTIR?
Hangi iş yerlerinin geçiş kapsamına alındığı hakkında biligler veren Sönmez, şöyle devam etti: “Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar, Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (Münhasıran bir işyeri açmaksızın gezici olarak çalışanlar – pazarcılar-seyyarcılar), İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar, Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar, Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler, Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler, Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan basit usul mükelleflerin gerçek usule geçişleri söz konusudur. Belirtilen bu faaliyetler dışında kalanlar basit usulün şartlarını sağladıkça herhangi bir kritere bakılmaksızın basit usül olarak faaliyetlerine devam edebileceklerdir. “
ALTINORDU, FATSA, ÜNYE, PERŞEMBE İLÇELERİNDEKİ BASİT USUL MÜKELLEFLER KAPSAMDADIR
Altınordu, Fatsa, Ünye ve Perşembe ilçelerinin en son nüfus sayımına göre 30 binin üstünde olduğundan gerçek usule geçeceğini bilidren Sönmez, “Fakat bu ilçelerden 2014 yılında köy veya beldeden ilk defa mahalleye statüsüne geçen son nüfus sayımına göre nüfusu 2.000’in altında olan mükellefler (şehir içi yolcu taşıma hariç) kapsam dışı bırakılmıştır. Örneğin Altınordu ilçesinde bulunan şu anki statütüsüyle Terzili Mahallesi 2014 yılında köyden mahalleye döndüğü ve nüfusu 2.000’in altında olduğu için burada faaliyette bulunan bakkal işletmesi basit usul olarak devam edebilecektir. Söz konusu bakkal öteden beri Karşıyaka mahallesinde faaliyette bulunuyor olsa idi 2014 öncesi de statüsü mahalle olduğundan gerçek usule geçiş yapacaktır. Altınordu, Fatsa, Ünye ve Perşembe ilçelerinde şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan tüm basit usul mükellefler gerçek usule geçiş yapmak zorundadırlar” uyarısında bulundu.
DÖRT İLÇENİN DIŞINDAKİ DİĞER İLÇELERİN GERÇEK USULE GEÇİŞİ SÖZ KONUS DEĞİLDİR
Başkan Sönmez, Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Ulubey ilçeleri son nüfus sayımına göre 30 Binin altında bulunduğundan bu ilçelerde hangi faaliyette bulunursa bulunsunlar basit usul şartlarını sağladıkları sürece basit usul olarak mükellefiyetine devam edebileceklerini belirtti.
GERÇEK USULE GEÇECEKLERİ NELER BEKLİYOR?
Gerçek usule geçiş yapacak mükelleflerin fazla vakit kaybetmeden mali müşavirler ile anlaşmalarının elzem olduğunun altını çizen Başkan Sönmez, şöyle devam etti: “Çünkü yıl sonuna kadar birçok müracaat işlemleri söz konusu olacaktır. Dilekçelerle müracaat, eftpos özellikli yazarkasa alınması, sipariş ekranı programı var ise entegrasyon yapılması, faaliyetine göre e-fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu vb belge müracaatları bu hazırlıklardan bazılarıdır. Mükellefin faaliyet türüne göre de başkaca müracaatlar söz konusu olabilecektir.
Artık gün sonu hasılat şeklinde toplu fatura düzenleme devri bitmektedir. Her satış için fiş veya fatura vermeleri gerekecektir. Eğer fiş fatura verilmediği tespit edilirse 14 bin ve katları şeklinde cezalar söz konusu olabilecektir. Vergi daireleri gelir uzmanlarının son dönemlerde saha denetimlerinin sıklığında da mutlak surette mevzuatlara uyuma çok dikkat edilmelidir.”
AYLIK VEYA ÜÇ AYLIK DÖNEMLERDE BEYANNAME VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ BAŞLIYOR
1 Ocak 2026 itibarı ile artık her ay beyanname verme yükümlülüğü başlayacağını anımsatan Başkan Sözmez, şu bilgileri verdi: “Bilindiği üzere basit usul mükellefiyette herhangi bir beyanname verilmemekte idi. NBeyan yükümlülüklerine göre aylık veya üç aylık tercihler yapılacaktır. Artık her ay beyanname verme yükümlülüğü başlamaktadır. Her alım ve satımda KDV hesaplanacak, defterlere KDV’den arındırılmış tutarlar ve KDV ayrı ayrı kaydedilecektir. Bu mükellefler ilk defa KDV ödemeleri ile karşılaşabileceklerdir. Alım satım belgelerinin aylık düzenli mali müşavirlerine teslimi önemlidir. Özellikle hasılat tarafında eksiklik olursa cezalarla karşılaşabilirler. Üç ayda bir kazançlarına göre geçici vergi, yıl sonunda göre gelir vergisi beyanname yükümlülüğü başlamaktadır. Alım türlerine göre emtia, gider, demirbaş kayıtları sınıflandırılacak olup demirbaşlarına amortisman hesaplanacaktır. Üç ayda bir kar/zarar hesabı yapılacak ve beyan edilecektir. Belki faaliyet hacimlerine göre ilerleyen yıllarda 1.sınıf tüccar olup e-deftere geçmeleri dahi söz konusu olabilecektir.
Artık kira ödemeleri stopaja tabi olacak, net ödenen kiraya ilave %20 stopaj söz konusu olacaktır. Örneğin 10 bin TL net kiraya ilave netten brüte ulaştığımızda 2.500 TL stopaj beyan ve ödemesi doğacaktır. Serbest meslek erbaplarından aldıkları hizmetlerde stopaj devreye girecektir. Stopajların muhtasar beyanname ile beyanı söz konusu olacaktır. Vergi yasalarında usul uygulamalarına baktığımızda ister şirket ister 2.sınıf tüccar olsun aynı esaslara tabi olacaktır. Yalnızca ceza tutarlarının oranlarında değişiklik söz konusudur.”
MALİ MÜŞAVİRLER İLE ANLAŞARAK GEÇİŞ SÜREÇLERİ BİR AN ÖNCE PLANLANMALIDIR
Gerçek usule geçiş yapacak mükelleflerin bir an önce mali müşavirler ile anlaşma sağlaması gerektiği uyarısında bulunan Başkan Sönmez şunları söyledi: “Yasalarımızda yasal süresinde her eksik müracaat, beyan veya bildirimin mutlak karşılığı olarak usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezası söz konusudur. Mali müşavirler, yıllardır edindiği bilgi, deneyim, tecrübe ile yukarıda belirtilen süreçleri profesyonelce uygulamakta olup mükellefleri hızlı ve etkin bilgilendirmeler, yönlendirilmeler ile vergilendirmede yeni döneme sorunsuzca hazırlayabilecektir. Mali müşavirler bilgileriyle, tecrübeleriyle, deneyimleriyle, personel kadroları, sistemsel alt yapıları ile öteden beri bu iş ve işlemleri sorunsuzca uygulamakta olup, geçişlere kalan az süre için de hızlıca çözüm oluşturacaktır. Geçiş yapacak mükellefler, bir an önce mali müşavirler ile anlaşma sağlaması ile vergilendirmede yepyeni bir döneme geçiş süreçlerini kolaylıkla ve sorunsuzca gerçekleştirebileceklerdir.”