İsraf; herhangi bir konu da  aşırı gitmek,doğru ve gerçek olandan sapma ,meşru sınırların ötesine geçme , imkanları ve  olunan değerleri,gerekli görülen yerler   dışında    veya    gereğinden fazla harcama (İslam da inanç ibadet ve günlük yaşayış ansiklopedisi,israf,mad)  Meşhur müfessirlerden Taberî israfı, ‘bir şeyde aşırı gitmektir.’(taberi vıı,272) şeklinde tanımlıyor. Eserinin bir başka yerinde de ,   “israf, mübah olan  bir  sınırı  aşıp  mübah olmayan bir yere geçmektir. Bu bazen ileri gitmede,  bazen de geri kalmada;   kasıntı yapmada kendini gösterir.” Der(tabie vıı,579.)

         Taberi, mallarını insanlara iyilik yapmak için  dağıtarak geride  hiçbir şey bırakmayıp  güç  duruma düşenlerin israf yaptıkları gibi mallarını Allah’ın gerekli gördüğü yerlere harcamayanların ve mesâla  zekatlarını  vermeyenlerin,aile fertlerine gereken harcamayı yapmayanların   da israfta bulunduklarını ifade eder.(taberi,xıı,176-177.)

  İslam bilginlerimizin çoğu da,  “Yiyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz; çünkü Allah israf edenleri sevmez.(el-Arâf,8/31) meâlin- deki âyeti yorumlarken;helâl olanı haram sayıp onu faydalanma  alanı  dışına itmeyi,yani onu yememeyi ve kullanmamayı israf olarak görmüşlerdir.

         Gerekçesi ve sebepleri ne olursa olsun İslam dininde , israf haramdır. İnsanlar tarafından   yapılan israfı göz önünde bulundurduğumuzda  bunun, genelde  gösteriş, bilgisizlik, akli yetersizlik, malın kazanılmasında emek sarf edilmemesi gibi sebepleri görebilmekteyiz. Bu sebepler arasında   gösteriş yapmak için yapılan harcamaların israfa  yol açan sebeplerin başında geldiği bir gerçektir.

         İsrafın toplum açısından bir değerlendirmesini yaparsak;

A-   YEME- İÇMEDE İSRAF

İnsan ,ruh ve bedenden oluşan bir varlıktır.ruhi gıdalara ihtiyacımız olduğu gibi bedeni gıdalara da ihtiyacımız vardır hayatımızın devamlılığı açısından. Yüce Dinimiz İslam ihtiyacımız olan gıdaları azaltıp  iş gücümüzü kaybetmeyi tasvip etmediği gibi, gereğinden fazla yiyip içmeyi de yasaklamıştır  .Kur’an-ı Kerimde “yiyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz; çünkü Allah israf edenleri sevmez.”(el-Arâf, 7/31)

B-    GİYİM KUŞAMDA İSRAF

İnsan,soğuk-sıcaktan korunmak bir tarafa belli yerlerini örtmek zorundadır.bu zorunluluğun temelinde   bazen dini bazen de  örf ve kültüre dayanmaktadır.giyim kuşamın kaynağı ilk insan Hz. Adem ve eşinin cennetten yeryüzüne  çıplak olarak indirildiği Allah’ın onların mahrem yerlerini örtebilecekleri giyecekleri yarattığı belirtilmektedir.” Ey  Ademoğulları ! Size ayp yerlerinizi örtecek giysi, süslenecek elbise verdik.Takvâ  elbisesi (Allah’a karşı gelmekten sakınma) var ya ,işte o daha hayırlıdır.” ( elaraf,7/26)

         Giyinmek insanlık tarihi için medeni olmanın gereklerinden sayılmıştır. Kişilerin giyim-kuşamları mali imkanlarıyla ilintilidir. Hz.Peygamber varlıklı kimselerin, gurur ve gösterişten uzak kalmak koşuluyla kendisine verilen nimetlerin belirtisini üzerinde hissettirmesinin Allh’ın hoşuna gideceğine işaret etmiştir.

         Güzel giyineceğim derken lüks ve gösteriş yönünden israfa kaçmamalı,giyile bilecek elbisesi olduğu halde modası geçti düşüncesiyle  zayi etmemelidir.suni bir olgu olan moda akımı üzülerek ifade edelim ki  kişileri israfa yönlendiren baş etkenlerden birisidir.Henüz rengi bile solmamış ,iki kere dahi giyilmemiş elbiselerini düşüncesizce  zayi edilmesini israf dışında hangi kavramla izah edebiliriz. Bu denli zayi edilen elbiselerin muhtaç kimselere  kanalize  edilmemesi de bir başka hazin tablomuzdur.

         C-TÖRENLERDE YAPILAN İSRAF

Her milletin  kendine özgü belirli törenleri vardır.bunlar evlilik, sünnet düğünü ve cenaze törenleri bu törenlerin başında gelmektedir. Nasıl olsa yılda bir kere,ömürde bir kere yapılıyor anlayışıyla servetlerini ölçüsüzce israf edildiğine müşahede olmaktayız.kırılan tabaklar, yıkılan masalar,tüketilen alkollü içkiler ve dahası…. Cenaze törenleri ve mezarlıklara  yapılan normalin dişi durumlar işin başka bir boyutudur. Dar gelirli ailelerin çoğunlukta bulunduğu  ülkemiz   öğrencilerinin kaçta kaçına  burs olarak verebilirdik.bu yol hiç düşünülmemekte ve tercih edilmemektedir.

         D-ZAMAN DA İSRAF

İnsan için en değerli mefhumlardan biriside zamandır.Kur’an- Kerim’de” Asra yemin ederim ki insan ziyan içindedir…”(el Asr,103/1) ayetiyle zamanın önemi anlatılmaktadır Sevgili Peygamberimizde ;” İki nimet  vardır ki insanların  çoğu bunların değerinden habersizdirler. Bunlar sağlık ve boş  zamandır.”(buhari,rikak,1;tirmizi,zühd,1) İbadetlerimiz zamana bağlı, uykumuz, dahası insan olarak her şeyimiz  zaman mefhumu içinde dönüp dolaşmaktadır.

         İnsanoğlu bir daha geri gelmeyen zamanı çok iyi planlayarak sürdürmek zorunluluğu vardır . Çevremizde zamanı iyi planlayanların dünya ve ahiret dengesini kurarak mutlu  ve huzurlu bir hayat sürdürdüklerine şahit olmuşuzdur.

         GÜNÜN SÖZÜ: Yeryüzünün baştan başa saltanatı, insanlar arasında bir damla kan akıtmaya  değmez.(Sadi Şirazi)