ÖZÜNE SÖZÜNE SAHİP OLKİ, ONUN ESARETİ OLMAYASIN

HÜSEYİN DENİZ2025-06-14 11:33:50

Ağızdan çıkan bir sözün nelere kadir olabileceğini insan bazen tahmin bile edemez. Yunus Emre’nin “Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı’ Sözünün ne kadar manidar olduğunu gelin hep beraber göz atalım: Eskiden bir kral varmış. Kral bir gece gördüğü rüyasından çok etkilenmiş.

Sabah uyanınca içinde bir sıkıntı varmış ve bu sıkıntısından kurtulmak için krallıktaki en iyi rüya tabircisini huzuruna kabul etmiş. Tabirci Kralı dinledikten sonra “Kralım sizin için çok üzülüyorum” demiş. Telaş ve korku içindeki Kral “Hayırdır tabirci neden üzülüyorsun?” diye sormuş. Tabirci “Kralım sizin akrabalarınız, aileniz sizden önce ölecek ve siz bu duruma bir ömür üzüleceksiniz” demiş. Bu yoruma çok sinirlenen kral, tabircinin başının kesilmesini emretmiş. Hemen başka bir tabirci huzura çıkarılmış.

Kral yine rüyasını anlatmış ve tabircinin söyleyeceklerine kulak vermiş. Tabircinin yüzünde bir sevinç görünmüş. Tabirci “Kralım sizin için çok sevinçliyim, çünkü siz akrabalarınızdan, ailenizden daha çok yaşayacaksınız, Tanrı size uzun bir ömür bahşediyor” demiş. Kral bu duruma çok sevinmiş ve tabirciye kese kese altın vermiş.

Söz söyleme bir sanattır. Sözü kimin söylediği kadar nasıl söylendiği de çok önemlidir.

>Hz. Ali ‘nin söz ağızdan çıkana kadar o senin esirin, ağızdan çıktıktan sonra sen onun esirisin. Ne kadar güzel ve anlamlı bir ifade evet neden söylendiği üzerinde biraz düşünmek ister misiniz?

Konuşmaya sınır yok, engel yok… Ağızını açıp söyleyeceklerini hopp hemen söyle sonra yanlışlık oldu, yanlış anlaşıldım... O zaman herkes aklından geçeni ağzına geleni söylesin sonra pardon...!

Benim sevdiğim bir arkadaşım var, iyi günde kötü günde yanındadır kendini sevdirir, özletir ancak bazen öyle şeyler söyler ki ne alaka dedirtir. Nereden çıktı sonra bunun yerimi şimdi dedirtir…

Sonra birkaç gün yaptığı gafın farkındadır ama artık söz ağızdan çıkmıştır ve söylediği artık onun sözüdür. Kırarmış, dökermiş, yersizmiş... Sonra yavaş yavaş tornistan döner. Hep söylerim bu kadar boş boğaz olma, düşünerek konuş insanlar seni yanlış anlayabilir.

Ben böyleyim der, karşındaki de öyle ne olacak şimdi. Hep ben ve yersiz konuşma ne kadar yanlış ise dinleyip uyarmamakta o kadar yanlış. Ben uyarıyorum arkadaşımı çünkü onu seviyorum... İnsan değer veriyor ve seviyorsa doğrusu olduğunda alkışlamak gibi yanlış olduğunda da uyarmasını bilmeli.

Yıkıp dökmenin anlamı yok, söz gümüş ise sukut altındır gibi...

Dengeli ve ölçülü kararlar vermek ve uygulamakta o kadar önemli.

Bazen öyle bir gaf yaparsın ki seni adeta esir alır bu söz, nasıl kıvıracağını bilemezsin. İşte o zaman bu deyim aklına gelir. Ya pilavdan dönenin kaşığı kırılsın deyip söylediğin sözün esiri olup batarsın ya da ben kendi yaptığı hatanın esiri olamam deyip, kendi hatana başkaldırarak özür dilersin.

Aslında belki de en doğrusu budur, ama ikilemdesin. Birini çok kısa bir sürede seçmek zorunda kaldığı için belki de insan ikinci hatanın kapısını aralıyor böylece.

Söz ağızdan çıkmadan önce sadece bir fikirdir düşüncedir ve senin beyninde aklındadır. Bu durumda hâkim olunan söz değil düşüncedir, düşünürsün, düşündüğünü karşındakinin de duymasını istediğinde fiile geçersin.

Bu durumda artık fikrin bir fiil eşme ile süreciyle söze dönüşür. Esas hâkimiyet bundan sonra başlar söylediğinin arkasında durma ya da duramama gibi durdun belki artıdasın belki ekside bu sana kalmış...

Söyleme geçince sadece sana kalmıyor. Düşünürler dili silaha ağzı namluya, sözü de ağızdan çıkan bir kurşuna benzetirlermiş. Kurşun namludan çıkınca geri dönmezmiş.

Konuşulan kelimeler de öyledir. Ağızdan çıktıktan sonra tekrar ağza girmez ama seken kurşun gibi belki gelir sizi vurur. Kimin kurşunu olur bu...!

Bu yüzden sözü tartarak, düşünerek söylemek lazımdır. Hz. Mevlana “Sözünü tartmadan söyleyen, aldığı cevaptan incinmesin.” deyişinde boşuna söylememiş…Bir İnsanı hoş gösteren de boş gösteren de onun dilidir…”Gönüller yapan ve yıkan da yine o dildir.İnsana acıyı tattır, mutlu edeni ve yaşatan dilidir.

Velhasıl; İnsanda güzel olan yüzdür, yüzde güzel olan gözdür, ama insanı insan yapan ağzından çıkan sözdür.

Hepinize hürmet ve saygılarımla …

 

Anasayfa