L İ M O N S U Y U
Bu nasıl kafadır anlamak mümkün değil.
Vatandaş her yazılan çizilene, her söylenene inanıyor.
Yıl 1995.
Yer Amerika Pittsburgh.
McArthur Wheeler denen bir adam,
Giriyor iki bankanın kapısından içeri.
Soyuyor.
Ve paraları alıp kaçıyor.
Çok rahat,
Neden?
Yüzüne limon suyu sürmüş, bankaya öyle gelmiş.
Çünkü limon suyunun onu güvenlik kameraları için görünmez kılacağına inanıyor.
Öyle ki; kameralara bakıp gülümsüyor.
Limon suyu numarasına o kadar çok inandırmış ki,
Yüzüne limon suyu sürdüğünde görünmez olacağına o kadar emin.
Saatler içinde polis onu yakalayıp, tutukluyor.
Bankaları soyan adam, şok olmuş, şaşkın ve tepkisi ilginç?
“Ama limon suyunu sürdüm!"
***
Bu vaka, psikologlar David Dunning ve Justin Kruger'ın dikkatini çekiyor.
Bu özgüven nereden geliyordu?
Sonuç, 1999 yılında, günümüzde Dunning-Kruger Etkisi olarak bilinen, bu olayı çözdüler.
Ve “Az bilgisi olan insanların yeteneklerini aşırı abartma eğilimi olarak tanımladılar.”
***
Wheeler'ın limon suyu hatası sadece komik bir hikâye değil.
Evrensel bir gerçeği hatırlatıyor:
Bazen ne kadar az bilirsek, kendimizi o kadar emin hissederiz.
***
Vatandaş bir garip.
Bu nasıl kafadır anlamak mümkün değil.
Her yazılan çizilene, her söylenene inananlar var.
Bu yazıyı okuyup, yüzüne limon suyu süren çıkar mı bilmiyorum.
Lakin başınızdan aşağıya bolca ketçap mayonez döktüğünüzde uçabiliyorsunuz deseler…
Korkarım deneyecek olanlar çıkar aramızdan…