Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu yıl yaklaşık 950 bini büyükbaş, 3 milyonu küçükbaş olmak üzere 3 milyon 950 bin baş hayvan kesileceğini tahmin ettiklerini bildirerek, “2017 yılında, kurbanlıklar için halkımızın ödeyeceği tutarın, 10 milyar 193 milyon lirayı bulacağını hesaplıyoruz. Halkımızın ödeyeceği para, Bayram süresince kesilecek yaklaşık 950 bin büyükbaş hayvan için 7 milyar 193 milyon liraya, kesilecek yaklaşık 3 milyon küçükbaş hayvan için ulaşacak” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, kurbanlık satışlarının illere ve bölgelere göre farklılık arz ettiğini, kimi yerlerde canlı kilogram ve et fiyatı üzerinden, kimi yerlerde ise canlı hayvan üzerinden pazarlık yöntemiyle satış yapıldığını belirtti.

Şemsi Bayraktar, Ziraat Odalarından aldıkları bilgilere göre, bu yıl kurban döneminde hayvan fiyatlarının; illere ve canlı ağırlığa göre farklılık göstermekle birlikte, hayvan başına, büyükbaşta 4 bin lira ile 19 bin lira, küçükbaşta ise 600 lira ile 2 bin lira arasında değişeceği, canlı ağırlık fiyatının da kilogram başına, büyükbaş hayvanlarda 16 ile 23 lira, küçükbaş hayvanlarda 15 lira ile 24 lira arasında olacağını tahmin ettiklerini bildirdi.

Kilogram fiyatının büyükbaşta inek, düve, tosun olmasına, küçükbaşta koyun, keçi olmasına, canlı ağırlığına ve illere göre büyük farklılıklar arz ettiğini, Bayram yaklaştıkça, gerçekleşecek taleple bu fiyatların değişebileceğini vurgulayan Bayraktar, şunları söyledi:

“Ülke ortalamasına bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 18 lira 93 kuruş, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 18 lira 99 kuruş olduğu görülmektedir. Canlı kilogram olarak büyükbaş hayvan fiyatları, satışların en fazla olduğu üç büyük ilimizden, İstanbul’un Avrupa yakasında 19 lira ile 21 lira, Anadolu yakasında 19 lira ile 23 lira, Ankara’da 18 lira ile 20 lira, İzmir’de 16 lira ile 20 lira arasında değişmektedir.

Küçükbaş hayvan fiyatları ise canlı kilogram olarak, İstanbul’un Avrupa yakasında 20 lira ile 23 lira, Anadolu yakasında 20 lira ile 24 lira, Ankara’da 17 lira ile 20 lira, İzmir’de 20 lira düzeyinde seyretmektedir.”

 Ülkemizde Kurban Bayramlarında, 2014’te 880 bin büyükbaş, 2 milyon 500 bin küçükbaş, 2015’te 867 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş, 2016’da ise 920 bin büyükbaş, 2 milyon 950 bin küçükbaş hayvan, kurban olarak kesildiğine dikkati çeken Bayraktar, “bu yıl yaklaşık 950 bini büyükbaş, 3 milyonu küçükbaş olmak üzere 3 milyon 950 bin baş hayvan kesileceğini tahmin ediyoruz. Bu tahminle, 2017 yılında, kurbanlıklar için halkımızın ödeyeceği tutarın, 10 milyar 193 milyon lirayı bulacağını hesaplıyoruz” diye konuştu.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada; şu an itibarıyla kurbanlık vasfı taşıyan 1 milyon 150 bini büyükbaş, 4 milyonu küçükbaş olmak üzere 5 milyon 150 bin baş hayvan olduğunun ifade edildiğini belirten Bayraktar, şunları söyledi:

“Bu demektir ki Kurban Bayramı’nda kesileceğini tahmin ettiğimiz büyükbaş hayvan sayısından daha fazla kesilebilecek nitelikte kurbanlık hayvan mevcudumuz vardır. Bu durum vatandaşlarımızın kurbanlık hayvan bulmada sıkıntı yaşamayacaklarını göstermektedir. Ziraat Odalarımızla yaptığımız görüşmeler de bu görüşü destekler niteliktedir. Üreticilerimizin elinde yeterli sayının üzerinde kurbanlık hayvan vardır. Kimsenin, ‘hayvan bulabilir miyim acaba’ diye bir endişe yaşamasına gerek yoktur.

Görüldüğü üzere geçen yılki talebin üzerinde kurbanlık hayvan mevcudumuz bulunmaktadır. Yine de üreticilerimiz; bu yıl bayram tatilinin çok uzun olması nedeniyle, birçok kişinin tatili tercih edip, kesim yapmayacakları, bunun da satışları olumsuz etkileyeceğini düşünmekte bu konuda endişe yaşamaktadırlar. İnşallah bu endişe yersiz çıkar, üreticilerimiz emeklerinin karşılığını alır ve hayvanlarını uygun fiyata satarlar. Şayet satışlar beklendiği gibi olmazsa üreticilerimizin bayram döneminde satılamayan hayvanları maliyetlerinin altında yok pahasına ellerinden çıkarmamaları, üretimin sürdürülebilirliği açısından zorunludur. Böyle bir durum gerçekleşir de üreticinin elinde satılamayan hayvan kalırsa, Et ve Süt Kurumu’nun bu hayvanları bayram sonrasında uygun bir fiyata alması üreticimiz açısından çok önemlidir. Bunun için yetkililerden beklentimiz, elinde kurbanlık kalan üreticilerimize yönelik belirleyecekleri alım fiyatlarını, maliyetlerin yanı sıra yapılan ek masrafları da dikkate alarak kurbana özel belirlemeleridir. Bu durumda üreticilerimizin bir yıllık emekleri boşa çıkmayacak, mağdur olmaları engellenecektir.”

 -“Yem fiyatları arttı”-

Kurban Bayramlarının, bu kadar çok hayvanın besiye alınması ve uzun süreyle bakılmaları dolayısıyla ekonomik olarak da ciddi bir hareketliliğe yol açtığına dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti:

“Beslenme amaçlı hayvan alımları için ödenen para, yem, veteriner hizmetleri önemli bir yekûn tutmaktadır. Bunun yanı sıra, hayvanların satış merkezlerine nakilleri, satış yerlerinde yer kiraları ve kişisel masraflar, kesimler için kasaplara ödenen para, sakatat ve derilerin satılmasına kadar birçok ticari faaliyet, bu dönemde söz konusu olmakta ve bütün bunlar ekonomik anlamda büyük meblağlara ulaşmaktadır.

Bu yıl Kurban Bayramı döneminde geçen yıla yakın, yani 950 bin büyükbaş, 3 milyon da küçükbaş hayvan kesileceği tahmininden yola çıkıldığında; yem fiyatları, 2017 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11,2 ile yüzde 22,5 arasında değişen oranlarda artmıştır.

İlgili dönemde; arpanın tonu yüzde 22,5 artışla 728 liradan 892 liraya, mısırın tonu yüzde 16,8 artışla 738 liradan 862 liraya, kepeğin tonu yüzde 21,6 artışla 538 liradan 654 liraya, yemlik buğdayın tonu yüzde 18 artışla 800 liradan 944 liraya, ayçiçeği tohumunun küspesinin tonu yüzde 11,2 artışla 588 liradan 654 liraya, besi yeminin tonu yüzde 15,5 artışla 877 liradan 1013 liraya, süt yeminin tonu ise yüzde 18,3 artışla 922 liradan 1091 liraya yükselmiştir.

 -Yem masrafı-

Kurbanlık için besiye alınan büyükbaş hayvanların ortalama 6 ay beslendiği hesabıyla, 6 aylık yem masrafı hayvan başına 1728 lira olacaktır. Kesilecek olan 950 bin büyükbaş kurbanlık hayvan için toplam yem masrafı 1 milyar 641 milyon 600 bin liraya ulaşmaktadır. Yine ortalama 6 ay besiye alınma hesabıyla, küçükbaş hayvanlarda hayvan başına yem masrafı 400 lirayı, 3 milyon küçükbaş hayvan için yapılan toplam yem masrafı ise 1 milyar 200 milyon lirayı bulmaktadır.

Toplamda 3 milyon 950 bin baş kurbanlık canlı hayvan için üreticilerimizin, 2 milyar 841 milyon 600 bin lira civarında bir yem masrafı yaptıkları, dolayısıyla bu kadar bir paranın yem sektöründe kullanıldığı tahmin edilmektedir.”

Ortalama 400 kilogram canlı ağırlığa sahip büyükbaş hayvanın canlı kilogramının 18,93 lira civarında satılacağı düşünüldüğünde, bayram süresince kesilecek yaklaşık 950 bin büyükbaş hayvana halkımızın ödeyeceği paranın 7 milyar 193 milyon lirayı bulacağını, bir küçükbaş hayvanın ortalama 1000 liradan satılacağı tahminiyle, kesilecek yaklaşık 3 milyon küçükbaş hayvana halkımızın ödeyeceği paranın ise 3 milyar lira olacağını belirten Bayraktar, “daha önce de belirttiğim gibi, toplamda halkımızın 3 milyon 950 bin kurbanlık için 10 milyar 193 milyon lira ödeyeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

 Vekalet kesim

Kurban Bayramı döneminde birçok dernek ve vakıfların, hayır işlemeyi düşünen vatandaşların verdiği vekaletle onlar adına kurban kesmek için faaliyet içine girdiğini hatırlatan Bayraktar, şöyle konuştu:

“Vekaletle kesimde zaman zaman vatandaşlarımız mağdur olabilmektedir. Dernek ve vakıflara yatırılan paraların kurban kesiminde kullanılması ve bunların iyi bir şekilde denetlenmesi çok önemlidir. Vekaleten kurban kesmeyi taahhüt eden bu kuruluşların, bu dönemde ne kadar hayvanı nereden aldığı, hangi şartlarda ve nerelerde ne kadar kurbanlık kestiği, vekaleti veren kurban sahibinin vekaletinin yerine getirilip getirilmediği, yetkili kurumlar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir. Aksi takdirde hem hayır işlemeyi düşünen vatandaşlarımızın hem de üreticilerimizin mağduriyeti söz konusu olabilecektir.

Bilindiği üzere hayvan pazarlarında kamu kuruluşlarınca, hayvanlar sağlık kontrolünden geçirilmektedirler. Bu kontrollerin yanı sıra hayvanların yaş uygunluğu, gebe olup olmadığı gibi vasıflar yönünden yapılan kontrollerde de titiz davranılması gerekmektedir. Böylece halkımıza gönül rahatlığıyla kurbanlığını seçme imkanı getirilecek ve mağduriyeti önlenecektir.”