Trafik kazalarının oluşmasında önemli rol oynayan kış mevsimi koşullarında, trafik güvenliğine yönelik alınması gereken tedbirlere ilişkin İçişleri Bakanlığınca bir genelge yayınlandı.

Vatandaşların huzur ve güven içerisinde seyahat etmelerini sağlamak ve sürücülerin trafik kuralı ihlallerini en aza indirilmesini sağlamak amacıyla uyulması gereken kuralları içeren ve 81 il valiliğine gönderilen genelge şöyle;

“Karayollarında trafik güvenliğini temin etmek ve trafik kazalarının meydana gelmesini engellemek amacıyla başta hız ihlalleri olmak üzere toplam ve sürekli taşıt kullanma süreleri, şerit kullanma, hatalı dönüşler, yakın takip ve kavşaklara yaklaşırken yavaşlama gibi kural, yasaklama ve kısıtlamalara yönelik etkin, yoğun ve sürdürülebilir şekilde planlanmış trafik denetimleri önem arz etmektedir.

Trafik denetimlerinin artmasıyla birlikte trafik kazaları ve kazalardan kaynaklanan can kayıplarında azalma olduğu gerçeğinden hareketle; trafik ekip/timlerinin özellikle şehirler arası karayollarında ve şehir içi ana güzergâhlarda ekip/tim ve yaya olarak görünür olması ve mümkün olduğunca trafik denetimine dönük faaliyet göstermeleri gerekmekle birlikte tüm dünyada ve ülkemizde etkisini gösteren koronavirüs (Covid-19) salgınına karşı personelimizin ve vatandaşlarımızın sağlığının korunması salgınla mücadelede alınan tedbirlere uygun hareket etmek ile doğru orantılıdır.

Vatandaşlarımızın huzur ve güven içerisinde seyahat etmelerini ve sürücülerin trafik kural ihlal davranışlarının en aza indirilmesini sağlamak amacıyla trafik kazalarının oluşmasında önemli rol oynayan kış mevsimi koşulları ve trafik güvenliğine yönelik diğer olumsuzluklar da dikkate alınarak aşağıdaki tedbirlerin alınması uygun görülmüştür.

A- KORONAVİRÜS (COVID-19) SALGINININ YAYILIM HIZININI KONTROLÜNE YÖNELİK TEDBİRLER;

Şehir içi ana güzergâhlarda ve şehirler arası karayollarında hız kontrolleri başta olmak üzere emniyet kemeri takma, cep telefonu kullanmama, yaya geçitlerinde yayalara yol verme, şerit kullanma, hatalı dönüşler gibi kural, yasaklama ve kısıtlamalara yönelik etkin, yoğun ve sürdürülebilir trafik denetimlerinde personelin temizlik, maske kullanımı ve mesafe kuralları konusunda hassasiyet göstermesi,

Şehir içi ve şehirler arası yolcu taşımacılığında uygulamanın Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından hazırlanan "Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi" doğrultusunda gerçekleştirilmesinin sağlanması,

Şehirler arası toplu ulaşımın usul ve esaslarının belirlendiği 01.06.2020 tarihli ve 8567 sayılı Genelge kapsamında gerekli hassasiyetin gösterilmesi,

B- KIŞ MEVSİMİ TRAFİK TEDBİRLERİ;

İllerde Valilerin, ilçelerde Kaymakamların başkanlığında, trafikle ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin (UKOME, il, ilçe trafik komisyonu üyeleri ve bu komisyonların gerekli gördüğü durumlarda çağıracağı kuruluş temsilcileri) katılımıyla düzenlenecek toplantılarda, koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirlere uygun hareket edilerek, kurum/kuruluşlar arasında iş bölümü yapılması, kış mevsimi süresince alınması gereken bütün tedbirlerin planlanması ve uygulamaya konulması,

Trafik polis ekipleri ile jandarma trafik timlerince oluşturulan "Karma Ekipler" aracılığıyla şehir içi, şehirler arası ve köy yollarında çok sayıda araç ve sürücünün denetlenmesine yönelik uygulamanın devamlılığının sağlanması,

Birden fazla ilin sorumluluğunda olan karayolu güzergâh ve geçitlerinde; yoğun kar yağışı, buzlanma, çığ ve heyelan nedeniyle yolun trafiğe kapandığı durumlarda iller arasında koordinasyonun Valilikler kanalıyla sağlanması; il ve ilçe merkezi ile dinlenme tesislerinde bulunan taşıtların karayoluna çıkışlarına müsaade edilmemesi, karayolu elverişli hale gelinceye kadar bu güzergâhları kullanacak olan taşıtların uygun yerlerde (konaklama tesisleri, bölge trafik denetleme istasyon amirlikleri, kamu kurum ve kuruluşlarına ait tesisler vb.) bekletilmesi, bu süre içerisinde otobüslerin de terminallerden çıkış yapmalarına izin verilmemesi ve gerekli diğer tedbirlerin alınmasının yanı sıra ilgili kurum ve kuruluşlar ile belediyelerin kendi görev alanlarına giren konularda gerekli ilave tedbirleri alması,

Şehir içi ve şehirler arası "Alternatif Güzergâhların" önceden belirlenerek kamuoyuna duyurulması, olumsuz hava koşulları nedeniyle karayolunun trafiğe kapanması veya trafik akımının yoğunlaşması halinde taşıt trafiğinin belirlenen alternatif güzergâhlara yönlendirilmesi,

Geçmiş yıllardaki kaza istatistikleri ile yol ve çevre koşullarının analiz edilerek yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluş ile sürekli irtibat halinde olunması,

Karayollarında şiddetli hava akımına bağlı sis, kar sürgünü, gizli buzlanma vb. olumsuzlukların yaşandığı karayolu kesimlerine gelinmeden önce özellikle yüksek ve ağır taşıt sürücülerinin durdurularak megafonla veya led ekranlı panel cihazı bulunan ekip/tim otolarıyla; "görüş mesafesinin azaldığı", "takip mesafesini artırmaları", "şerit izleme kurallarına uymaları", "sis farlarını kullanmaları", "yavaş ve dikkatli seyretmeleri", "gündüzleri de yakını gösteren ışıklarını yakmaları" hususlarında uyarılması,

"Yaşam İçin Kısa Bir Mola" sloganıyla oluşturulan "Yaşam Tünelleri"nin çok ağır kış koşulları istisna olmak üzere aktif olarak kullanılmasına koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirlere uygun şekilde devam edilmesi, bu alanlarda kış mevsimi dolayısıyla yaşanacak olumsuzlukların trafik güvenliğine etkileri ile alınması gereken tedbirler konusunda da bilgilendirme yapılması,

Trafik kazalarına neden olan;

a. Ağır taşıtların kasa/römork yüklerinin kayması ve direksiyon hâkimiyetinin kaybolması sonucu devrilme, savrulma ve kaymasına neden olan "yanal rüzgar"ın oluştuğu köprüler, tünel giriş ve çıkışları ile boğaz niteliğindeki topografik yapının bulunduğu kesimlerin,

b. Yağan karın "sürgün" şeklinde karayolu yüzeyine gelmesi sonucu yol yüzeyinde oluşan açık ve gizli buzlanma nedeniyle araç lastiklerinin karayolu yüzeyi ile olan temasını önleyen bölgelerin,

c. Hava sıcaklığının ani düşmesi sonucunda viyadüklü/viyadüksüz köprülerin alt ve üstünden geçen rüzgarların etkisiyle oluşabilecek, "erken ve gizli buzlanma" riskinin yüksek olduğu kesimlerin,

d. Köprü ve yol eğiminin farklılaştığı yol kesimleri ile yağmur ve eriyen kar sularını karayolundan hızla tahliye etmek amacıyla yapılan ve "sanat yapıları" olarak adlandırılan menfez, mazgal, rögarların kapanma olasılığı bulunan yerlerin, önceden tespit edilmesi ve alınacak tedbirlerin planlanarak uygulanması,

Ağır tonajlı taşıtlarda, yük üzerini branda vb. gereçlerle kapatmamaları sonucunda taşınan yük eşyasının yola düşmesi nedeniyle diğer sürücülerin refleks ya da düşen malzemeden kaçınma gerekçesiyle yaptıkları manevra veya direksiyon hakimiyetini kaybederek kazaya karıştıkları dikkate alınarak, yük üzerini branda vb. gereçlerle kapatmayan sürücüler hakkında Karayolları Trafik Kanunu'nun 65'inci maddesi ile Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 128'inci ve devamı maddeleri gereğince işlem yapılması,

Karayolu üzerindeki dinlenme tesis işletmecileri/yöneticileri ile koordinasyon kurularak tesiste bulunan iletişim araçları vasıtasıyla sürücülerin hava, yol ve trafik şartları konusunda bilgilendirilmesinin sağlanması,

Yerleşim yeri dışındaki karayollarında mahsur kalan sürücü ve yolcuların mağduriyet yaşamamaları amacıyla yerel yönetimlerce imkânlar dâhilinde her türlü yardımın ulaştırılması, gerektiğinde kamu kurum ve kuruluşlarımıza ait tesislerden istifade etmelerinin sağlanması,

"Kış Lastiği Kullanma Zorunluluğu İle İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ" ile kış lastiği zorunluluğu, kullanım şartları ve denetimlere ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş olup bu kapsamda ülkemizde tescil edilmiş olsun veya olmasın şehirler arası karayollarında yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan taşıtlarda, her yılın 1 Aralık ile takip eden yılın 1 Nisan tarihleri arasında kış lastiği kullanma zorunluluğuna uyulması ve buna yönelik denetimlerin artırılması,

İl sınırları içerisinde ortalama yerel sıcaklıklar dikkate alınarak kış lastiği uygulaması yapılıp/yapılmayacağı ilgili Valiliklerce belirleneceğinden, alınan tedbirler ve kararlar konusunda kamuoyunun önceden bilgilendirilmesi ve bir önceki yıldan kalan aksaklıklar varsa dikkate alınması,

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na "Kış lastiği kullanma zorunluluğu" başlıklı 65/A maddesi eklenmiş olup idari para cezalarının bu maddeye göre düzenlenmesi, terminal/otogar giriş ve çıkışları başta olmak üzere mevzuatta belirtilen veya Valiliklerce karar alınan araçların, yapılan tüm kontrollerde "KIŞ LASTİĞİ"bakımından da denetlenmesi,

Lastiklerin mevsim koşullarına uygunluğuna yönelik yapılan denetimlerde trafik birimlerinde bulunan "Lastik Diş Derinliği Ölçer" aparatların kullanılması,

Kış lastiği kullanma zorunluluğu bulunan araçların bu zorunluluğa uymadıklarının tespiti halinde idari para cezasının yanında, araçların lastiklerini uygun hale getirebilecekleri en yakın yerleşim birimine kadar gitmeleri için EK-1'de bulunan belge düzenlenerek izin verilmesi, hangi yerleşim yerine kadar izin verildiğinin trafik idari para cezası karar tutanağının açıklama bölümüne de not olarak yazılması,

Okul servis araçlarının daha dikkatli kontrol edilmesi ve Okul Servis Araçları Yönetmeliği hükümlerine uygunluğu yönünden de denetlenmesi,

Güzergâh veya bölgelerde görevli ekip/timlerin, sıralı ve sorumlu amirlerinin bilgisi dışında sorumluluk alanlarından ayrılmaması, görevli ekip/timin zorunluluk nedeniyle güzergâhtan ayrılması durumunda, yerine imkanlar nispetinde başka bir ekibin görevlendirilmesi ve değişimlerin güzergâhta yapılmasının sağlanması,

Denetim amacıyla durdurulan; kamyon, tanker, römork ve yarı römorklar için arka koruma çerçevesi, lastik, yansıtıcı malzeme, takograf, ışık donanımı vb. gibi teknik kontrollerin yapılması,

Çekme-kurtarma ve zincir uygulaması gibi özel beceri ve alet gerektiren servis hizmetlerini veren kişi ve kurumların telefon ve adreslerinin güncellenerek telsiz nöbetçilerinde kolay erişilebilir yerde bulundurulması, bu yönde talep olması halinde vatandaşa yardımcı olunması,

Sis, buzlanma vb. kaza riskinin yoğunlaştığı hava ve yol koşullarında ivedilikle müdahale edilmesi ve karayolunun trafiğe derhal açılması amacıyla kurtarıcı/çekicilerin güzergâhta uygun yerlerde hazır bulundurulmasının sağlanması ve art niyetli şekilde sürücülerden fahiş fiyat taleplerini önleyecek tedbirlerin alınması,

C- YERLEŞİM YERLERİNDE ALINACAK TRAFİK TEDBİRLERİ;

Özellikle kış ve kötü hava/yol koşullarında trafik akım yoğunluğu ve tıkanmaların önüne geçebilmek ve toplu taşımayı özendirmek amacıyla yerel medya kuruluşları ile iş birliği sağlanarak halkın toplu taşıma vasıtalarından yararlanmalarının tavsiye edilmesi,

Belediyelerin kar yağışı ve küreme sırasında cadde ve sokakların kaldırım kenarlarına sürülen karların kısa zamanda alınmaması sonucu yol üzeri park disiplininin bozulması, akan trafiğin kullandığı şeritlerin işgal edilmesi gibi olumsuzlukların ortaya çıkabileceği değerlendirildiğinden; bu olumsuzlukların önlenmesi amacıyla kar yığın ve kümelerinin derhal kaldırılmasının sağlanarak gündüz hava sıcaklığının artması nedeniyle eriyen karların yol yüzeyinde kalması ve akşam saatlerinde buzlanmaya dönüşerek karayolu güvenliğini olumsuz etkilemesinin önlenmesi,

Taşıt ve yaya trafiğinin yol/kaldırım yüzeyinde oluşabilecek buzlanmadan olumsuz etkilenmesini önlemek amacıyla, hedef cadde ve sokaklarda "Tuz Varili" uygulamasının yapılması, uygulamanın sürdürülebilir olması amacıyla muhtarlar marifetiyle vatandaşların ve çevre esnafın bilgilendirilmesi,

Tuzlama ve küreme işlemlerinin trafiğin yoğun olduğu saatler dışında yapılarak karayolunun ulaşıma hazır hale getirilmesi,

Kış mevsimi koşullarının günlük hayatı olumsuz yönde etkilediği illerimizde, şehirler arası karayollarında yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan taşıtların dışında kalan taşıtlara da kış lastiği takma zorunluluğu getirilmesi konusunun valilikler tarafından değerlendirilmesi,

D- YERLEŞİM YERİ DIŞINDA ALINACAK TRAFİK TEDBİRLERİ;

Arıza, trafik kazası, hava muhalefeti gibi nedenlerle trafik akışının sağlanamadığı durumlarda yolun tamamen trafiğe kapanmaması amacıyla gerekli tedbirlerin ivedilikle alınması, acil müdahale taşıtları ve karayolu ekiplerinin kurtarma ve yardım yapmasına engel olmayacak şekilde taşıtların karayolunda beklemelerine özen gösterilmesi, emniyet şeritleri ile banketlerin açık tutulmasının sağlanması,

Sürücülerin buzlanma, yoğun yağış, tipi gibi görüş mesafesinin azaldığı ve kaza riskinin yoğunlaştığı kesimlerden önce hava, yol ve çevresi hakkında bilgilendirilmesi, hatalı geçme/sollama ve şerit kullanma ile takip mesafesi konusunda uyarılması, zincir takılması/taktırılması, gerekiyorsa taşıtların trafik ekibi öncülüğünde ve kontrolünde konvoy haline getirilmesi,

Karayolları ekiplerinin trafik zabıtası ile iş birliği içerisinde çalışması amacıyla gerekli tedbirlerin alınması, trafik kazalarına ve karayolundaki olumsuzluklara birlikte müdahale edilebilmesi için uygun yerlerde bulunmalarının sağlanması,

Otoyollar başta olmak üzere ikiden fazla şeritli ve bölünmüş karayollarında ağır tonajlı taşıtların en sol şeridi kullanmamaları, otomobil cinsi taşıtların ise sürekli olarak bu şeridi işgal etmemeleri yönünde gerekli denetimlerin yapılması,

Kazaların en önemli nedenleri arasında bulunan "aşırı hız, yorgun veya uykusuz olarak taşıt kullanma" ihlallerine ilişkin yol kontrollerinde sürücülerin uyarılması ve gerekli tedbirlerin alınması,

E- TERMİNAL/OTOGARLARDA ALINACAK TRAFİK TEDBİRLERİ;

Terminallere giriş ve çıkış yapan bütün otobüslerin; takoğraf, yetki belgesi, zorunlu mali sorumluluk sigortası, fenni muayenesi ile şoförlerin sürücü belgesi ve alkollü olup olmadığının kontrol edilmesi,

Otobüslerde sürücü, yardımcı personel ve yolcuların emniyet kemeri kullanımına yönelik denetim ve bilgilendirme faaliyetlerinin yoğunlaştırılması, şoför ve yolcuların emniyet kemeri takma zorunluluğunun anons edilerek hatırlatılması ve farkındalık oluşturulması,

Otobüslerde mevsimsel olarak kış lastiğinin olup olmadığının, çekme halatı, yangın söndürme tüpü gibi avadanlıklarının bulunup bulunmadığının, ışık-far donanımının kontrol edilmesi, bahse konu eksiklikleri tamamlamadan otobüslerin yola çıkışına izin verilmemesi, otobüslere yönelik bu tür denetimlerin terminaller, dinlenme tesisleri, mola yerleri gibi taşıtların durduğu park alanlarında yapılmasına özen gösterilmesi,

Yoğunluk durumuna göre terminallerde lastik denetimi için ek personel görevlendirilmesi,

F- DENETİMDE GÖREVLİ PERSONEL VE EKİP ARAÇLARI;

Tüm ekip/tim araçlarının kışlık bakımlarının yaptırılması ve mevsim koşullarına uygun avadanlıkların (zincir, takoz, çekme halatı vb.) eksiksiz olarak bulundurulması,

Görünürlüğü artırmak amacıyla güzergâhlara yerleştirilen maket/model trafik araçları ile trafik personelinin mevsim koşullarına bağlı olarak (kar, çamur, buzlanma vb.) bakım ve temizliklerinin daha sık periyotlarla yapılması,

Trafik ekip/timlerinde akaryakıt kısıtlaması yapılmaması, ihtiyaç halinde ek akaryakıt taleplerinin karşılanması,

Trafik personelinin araç ve sürücülere ilişkin sorgulamaları, tablet PC'lerden yapmalarına özen gösterilerek UTP/ATS üzerinden hangi personel/ekibin, hangi karayolu kesiminde ve hangi saatlerde kaç araç ve sürücüyü kontrol ettiğinin tespit edilmesi,

Farklı illere bağlı bölge trafik denetleme ekip/timlerinin iş birliği ve koordinasyon içerisinde görev yapmaları, radar uygulamaları başta olmak üzere tüm trafik kontrollerinde aynı yönde gitmekte olan taşıt ve sürücülerin sürekli trafik kontrollerine maruz kalmalarının önlenmesi amacıyla ekip/timlerin yolun geliş yönünde tedbir alırken, diğer ekip/timlerin de gidiş yönünde (tersi istikamette) gerekli kontrolleri yapması ve bu uygulamanın etkinliğinin ve sürekliliğinin sağlanması,

Sürücülerle yüz yüze iletişim kurularak hız yapmamaları, araçta ön ve arka koltuklarda emniyet kemeri takmaları, cep telefonlarıyla görüşme yapmamaları, şerit kullanma ve yakın takip kurallarına riayet etmeleri hususlarında "nezaketle bilgilendirme" yapılması, halkla ilişkileri zedeleyecek diyalog ve tartışmalara girilmemesi,

Motosikletli trafik ekip/timlerinin hava koşullarının olumsuzluğu nedeniyle trafik denetimlerine aktif olarak katılma imkânı bulunmaması halinde, ekip/tim veya yaya olarak görevlendirilen personelin trafiğin denetlenmesi, düzenlenmesi ve park disiplininin sağlanması faaliyetlerinde görevlendirilmesi,

Trafik ekip/timlerince karayolu üzerinde yapılacak olan tüm çalışma ve denetimlerde, "Trafik Denetimlerinde ve Trafik Kazalarında Alınacak Önlemlere İlişkin Yönerge"ye uyulması,

Denetim personelince, yol kullanıcılarının can güvenliklerinin tehlikeye düşürülmemesi amacıyla olumsuz hava koşullarının yaşandığı durumlarda zorunlu olunmadıkça sabit denetim yapılmaması,

"Algılanan Yakalanma Riski Duygusunu" artırmak amacıyla sabit noktada denetim yapan veya seyir halinde bulunan trafik araçlarının tepe lambalarının açık olması, sabit bekleme noktalarında bulunan trafik araçlarının ise karayolu eksenine "dik" ve sürücüler tarafından görülebilir şekilde bulundurulması,

Karayolunda trafiğin düzenlenmesi, yönetilmesi ve denetlenmesi ile taşıt kurtarma, yol açma, temizlik vb. gibi hizmetler sırasında trafik güvenliği hizmetlerini yürüten personelin görünürlüğünü artırmak ve bu nedenle meydana gelebilecek kazaları önlemek amacıyla yansıtıcılı kıyafet ve şapka dahil hava koşulları ve aydınlık durumuna göre gerekli donanımı giymelerinin ve kullanmalarının sağlanması,

Sıralı amirlerce görev öncesi araç, gereç ve personelin kontrolü ile gerekli bilgilendirme ve talimatlandırmaların yapılması, ekip/timlerin görev tanımları yapılmış olarak göreve çıkmalarının sağlanması,

Trafik personeline trafiğin tanzimi ve denetimi dışında görev verilmemesi, gerektiğinde trafik birimlerinin büro hizmetlerinde görevli personelin trafiğin tanzimi ve denetiminde görevlendirilmesine karar verildi.