Özel Ordu Sevgi Hastanesi KBB Uzmanı Op. Dr. Mehmet Akif Aksoy vertigo ve tedavileri hakkında merak edilenleri anlattı.

“Sersem gibiyim”, “Kafamda ağırlık var”, “Sarhoş gibiyim, ayakta sallanıyorum”, “Etrafımdaki eşyalar dört dönüyor”. Pek çok kişi bu gibi şikayetlerle hastaneye koşuyor. Ancak hastalığın tanısını koymak çok da kolay olmadığı için çoğu zaman doktor doktor dolaşmak zorunda kalabiliyor. Toplumda çok sık görülen bir sorun; baş dönmesi yani vertigo. Etrafınızdaki her şey dönüyormuş gibi hissediyorsanız bu; vertigodur. Vertigo; bir hastalık değil, ‘altında yatan sebebin mutlaka araştırılması gereken’ bir belirtidir.

Vertigo belirtileri

Bu durumla çok karşılaşmayan vertigoyu anlayamaz. Baş dönmesi bir diğer adıyla vertigo, kişinin yaşam kalitesini alt üst edebiliyor. Kişi, dairesel dönme şeklinde bir hareket hissediyor. Kendisinin veya tüm çevresindeki nesneler dönüp duruyor. Kimi zaman öyle şiddetli oluyor ki bu baş dönmesi, kendini bir anda acil serviste dahi bulabiliyor. Vertigo, kimi iç kulak ve sinir sistemi hastalıklarında ortaya çıkabilen bir belirtidir. Çoğu kişi “Bana vertigo teşhisi koyuldu” dese de vertigonun bir hastalık olmadığı bilinmeli.

 Beyin sinyal mi veriyor?

Dengesizlik, göz kararması, sersemlik hali gibi durumlar için ‘baş dönmesi’ ifadesi kullanılıyor. Alkol ve bazı ilaçlar da baş dönmelerine yol açabildiği gibi gerçek baş dönmesi; strese bağlı sersemlik, baş ağrısına bağlı kafada ağırlık gibi durumlarla da çok karışabiliyor. Gemi, tren gibi taşıt hareketleri ile ilgili olan baş dönmesi ise ‘taşıt tutması’ olarak ifade ediliyor. Bu da gerçek baş dönmesinden tamamen farklıdır. Baş dönmesi sebebinin beyin kaynaklı mı yoksa göz- kulak ve kas-iskelet sistemi kaynaklı mı olduğunun mutlaka araştırılması gerekiyor. Beyin kaynaklı baş dönmelerine, konuşma bozukluğu, bir kolda-bacakta uyuşma veya kolda-bacakta tutmama gibi diğer nörolojik şikayetler de eşlik edebiliyor.

Kulak kristallerine dikkat!

İç kulak denge organdır. Çoğu baş dönmesi iç kulak kaynaklı sorunlardan meydana geliyor. Bazen kafa travması sonrası, herhangi bir kafatası kırığı olmadan iç kulak yapılarında sarsıntı ya da iç kulak kristallerinde yer değiştirmeye bağlı olarak baş dönmesi oluşabilir. Doğru teşhis için hastaya yeterli zaman ayrılmalı ve şikayetleri ayrıntılı dinlenmeli. Bununla birlikte birçok tetkik gerekebilir. Zira tanıya ulaşmak çok kolay olmayabiliyor. Yaşam kalitesi de çok düşüyor.

Pozisyonel Vertigo nasıl tedavi edilir?

Kulaktan kaynaklı olarak yaşanan baş dönmesinin sebebi; çoğunlukla Benin Paroksismal Pozisyonel Vertigo’dur (BPPV). Benin Paroksismal Pozisyonel Vertigo, iç kulakta bulunan kristallerin iç kulak sıvısına düşmesi ile oluşuyor. Kişi özellikle yattığı yerde sağa sola dönmekle, bir şeyi yukardan alırken, aşağı eğilirken veya baş hareketi ile anlık birkaç saniyelik baş dönmesi hissediyor. Benin Paroksismal Pozisyonel Vertigo’nun tedavisi çok kolaydır. Kristaller; mikroskobiktir. Normalde bulunması gereken yerden kayıp iç kulak sıvısının içinde oynar hareketli hale geliyorlar. Kişi bir sedyeye başı geriye düşecek şekilde yatırılarak çeşitli manevralarla o kristaller yerine oturtulabiliyor. İlaç tedavisine bile gerek kalmadan, bu işlem yapıldığı andan itibaren şikayetlerde çok belirgin düzelme olabiliyor. Ancak bunun mutlaka hekim tarafından yapılması gerekiyor.