Türkiye Yüzyılı diyoruz. Çok şükür; bunu diyecek duruma ve kıvâma geldik. Rabbimiz bizlere bu günleri gösterdi. İçimizdeki beyinsizler anlamasa ya da anlamazdan gelse de, başta  gönül coğrafyamız olmak üzere tüm  Dünyâ bunun beklentisinde.

*** RABBİMİZ TEZ ZAMANDA ULAŞTIRSIN... ***

Rabbimiz tez zamanda bunun somut tezâhürlerini ve güzel sonuçlarını göstersin. Dolayısıyla kardeşliğimiz müşahhas kucaklaşmalarla artsın, genel mutluluğumuz genişlesin ki, özelde yaşadığımız bayramların da mutluluk dozu ziyâdeleşsin.

*** HOYRAT DÜNYÂ, MAZLUM İNSANLIK... ***

Lâkin bunun için bugün, en çok ihtiyâç duyduğumuz şey madden-mânen nitelikli insandır.

Oldukça hoyratlaşan dünyada nezâketli ve zerâfetli insana olan ihtiyaç hepsinden ziyâde. Bugün buna vurgu yapacağız. Dolayısıyla bu güzelliklere kaynaklık edecek  bir kavramla, emekli bir Müftü hocamızın mânidâr paylaşımıyla berâber genel anlamda edep-âdâp konusuyla huzûrunuzda bulunmaya çalışacağız. İnşâllâh faydalı olur. Zâten göreceksiniz ki, eğitimde değişiklik ihtiyâcı derken de arzulanan bunlardır.

***** İNSAN, AKIL, EDEP... *****

Daha başta şunu söylemek gerekir ki; insanı insan yapan, diğer varlıklarla aradaki bâriz farkları açık eden şey edeptir. Edep, diğer bir ifâdeyle aklın tezâhürü, yâni dışa vurumudur.

Daha müşahhas olarak belirtmek gerekirse, Mevlânâ'nın vecîzeleştirdiği şekliyle; "İnsanla hayvan arasındaki fark edeptir!"

*** İNSANDA HEDEF, KUR'ÂN'DA EDEP... ***

Mevlânâ diğer bir sözünde de; "Kur'an'ın baştan sona edepten ibâret!" olduğunu söyler ki, ne kadar yerinde bir tespit. Nitekim Kur'an'ın gönderiliş gâyesi de gerçek insanlığın ne olduğunu öğretmekten ibârettir.

*** İSLÂMLA YOĞRULMUŞ İRFÂN...***

Sözünü ettiğimiz müftü hocamız da; göreceğiniz gibi yukarda ifadesini bulan, İslâmla yoğrulmuş irfânımızın örneklerinden maddeler sıralamış yazısında. Bunlar sosyâl hayatta uyulmak adına pratiğe dönüştürülmüş bir takım davranış kurallarıdır ki  kısaca ÂDÂB ya da ÂDÂB-I MUÂŞERET kelimeleriyle tesmiye olunur.

*** ÖNCE OKU, SONRA KARŞILAŞTIR! ***

Şimdi hocamızın bu minvâl ve mâhiyetteki açıklayıcı, öğretici cümlelerine geçelim. Çok kısa ve de sâdece mektep bağlamında çok özelleri dile getiriyor olup genele nazaran çok az bir kısım da olsa bunları okuduktan sonra bugünkü durumla karşılaştırarak edebin, yâni insanlığın neresinde olduğumuz noktasında değerlendirmeler yapabilirsiniz.

*** NE DE OLSA İMTİHAN DÜNYÂSINDAYIZ... ***

Böylece inşâllâh, kendi kendimize ya da günümüz toplumuna not vermeye, bundan da kendimiz adına bir sonuç çıkarmaya çalışalım.

Öyle ya; netîce îtibârıyle dünyâ bir imtihan yeri ve bize biçilen insanlık görevini ne kadar ve nasıl yerine getirdiğimizden hesâba çekileceğiz.

*** MÂNEVÎ ÇEKAP'TAN, AHLÂKÎ RÖNTGEN'E!...

İnşâllâh bu paylaşım bu noktada bir çekapa, dolayısıyla röntgenimizi gözden geçirip gereğini yapma ameliyesine girişmeğe vesîle olur. Haydi buyurun:

***** ADAB  ADAB  İLLA  DA  ADAB. *****

"Eskiden İlkokullarda okutulan

Âdâb-ı Muaşeret Dersinden Bazı Kuralları Sunmak İsterim.

1. Ayakta bir şeyler yiyip içilmez.

2. Eller pantolon cebine sokulmaz.

3. Başkasının kusuru ile dalga geçilmez.

4. Emanet eşyalar fazla geciktirilmez.

*** ÇARŞI-PAZAR, HAN-HAMAM... ***

5. Pazarlık yapılırken mal kötülenmez.

6. Telefon eden kişi önce kendisini tanıtır.

7. Kalabalık yerlerde sakız çiğnenmez.

8. Sigara ile bir yere girilmez.

9. Kusurlar yüze karşı açık açık söylenmez.

*** ALAY, KÜFÜR; AYAK, BACAK!... ***

10. Sokak ortasında durarak konuşulmaz.

11. Alay ve kötüleme imâ ile bile yapılmaz.

12. Yerlere tükürülmez ve çevre kirletilmez.

13. Bencillik ancak çocuklarda ayıplanmaz.

14. Aksırırken, öksürürken el veya mendille ağız kapatılır.

15. Toplu yerlerde yüksek sesle konuşulmaz.

16. Uzun zaman kalan misafire oda ayrılır.

17. Yemek davetinde yemekler geciktirilmez.

18. Sıra olan yerlerde sıraya geçilir.

19. Başkasının yanında ayakları uzatarak oturulmaz.

20. Bir konuyu reddederken terbiyeli ve ciddi olunur.

21. Başkasının lafı kesilmez, devamlı da konuşulmaz.

*** UNUTULMUŞ BİRER BİRER!... ***

  Bu ve benzeri nice güzel kurallar taaa çocukluk döneminde öğretilmeye ve Muallimde giyim kuşam dahil her haliyle güzel örnek olmaya özen gösterirdi.

  Şimdi ise maalesef o kurallar unutulmuş.

***** DUÂLARIMIZI KABÛL EYLE ALLÂHIM! *****

"Allah’ım;

Müslüman ve muvahhid kardeşlerimizle aramızda muhabbet, ünsiyet ve samimiyet ihsan eyle...

Aramıza nifak, firak, haset, fesat ve düşmanlıklar sokma...

Bizi mallarımızla, evlatlarımızla, nefsimizle, dünyalık makam ve mevkilerle imtihan eyleme...

*** MERHAMETSİZLERİN İNSÂFINA TERK ETME!... ***

Bizi bize acımayanların eline, insafına, merhametsizliğine terkeyleme...

Yolumuzu, bahtımızı, kaderimizi ve yarınlarımızı aydınlık eyle...

Gökten rahmetini, yerden bereketini, gönlümüzden merhametini eksik etme Ya Rabbi!

*** ALNIMIZI AK, YÜZÜMÜZÜ PÂK EYLE!... ***

Kaderimizi güzel eyle, alnımızı ak eyle, yüzümüzü pak eyle, yolumuzu sırat-ı müstakim eyle...

Bizi açlıkla, kıtlıkla, yoklukla, yoksullukla sınama...

*** MUSALLATLARI KAHR'EYLE!... ***

Ya Rabbi;

Ümmet-i Muhammed’e musallat olan zalimleri, hainleri, katilleri, fasıkları, münafıkları kahr-u perişan eyle...

Bizlere de onların akıbetini görmeyi nasib eyle...

Allah’ım;

Korkumuzu emniyete çevir, hatalarımızı ört, üzüntümüzü ve hırsımızı gider, bize rahmetinle ve merhametinle muamele eyle...

*** DÜNYÂDA SELÂMET, UKBÂDA CENNET!... ***

Bizim için takdir ettiğin her ne ise onu hakkımızda hayırlı eyle...

Bütün dünyaya selamet, esenlik, barış ve huzur nasib eyle, Ya Rabbi...

Allah’ım;

Ömrümüzün en hayırlısı, ömrümüzün sonu olsun.

Amelimizin en hayırlısı, son amelimiz olsun.

*** GÜNLERİMİZ BEREKET, KURBANIMIZ BAYRAM OLSUN... ***

Günlerimizin en hayırlısı, sana ulaştığımız gün olsun.

Ruhunuz said, ömrünüz mezid, Zilhiccemiz ve Kurban Bayramımız mübarek olsun.

  Kalbi Selam ve dua ile Allah’a emanet olunuz…"

(25.06.2023 Yusuf Şahin

Emekli Müftü Bursa/ Orhangazi)

*** TÜRKİYE YÜZYILI, İNSANLIK BAYRAMLARI... ***

Biz de hocamızın duâlarına gönülden Âmîn diyor; arzulanan gençlik ve toplum olarak cümleten edepli âdâplı bir ömür yaşamaya ve netîce olarak Rabbimizin lütfuyla Efendimiz SAV in komşuluğuna, dolayısıyla bitimsiz bayramlara ulaşmaya bizleri muvaffak kılması niyâzıyla cümlenin Kurban bayramlarını tebrik ediyor,

*** NİCE YÜZYILLAR, SONSUZ BAYRAMLAR!... ***

 nicelerine din-îman selâmetleri ve sıhhat-âfiyetlerle erişmemiz ümîdiyle kâffe-i ümmet-i Muhammed'e sevgiler-saygılar sunuyorum; Türkiye Yüzyılı keyfiyetiyle, gönül coğrafyamız ve de dünyâ mazlumlariyla kucaklaşacagımiz nice muhteşem bayramlara hep birlikte, heyecanla inşâllâh wes'selâm...