Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ülkemizde yaşanan iklimsel değişimlerin ve sayısı giderek artan doğal afetlerin tarım sektörünü etkilediğini belirtti.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, “sıcaklık, yağış, dolu, hortum gibi meteorolojik olaylar üstü açık fabrika olarak tanımladığımız, iklim koşullarına bağlı olarak üretimin yapıldığı tarım sektörü için oldukça önemlidir” dedi.

Bayraktar, açıklamasına şu şekilde devam etti: Doğal afete dönüştüğünde en çok tarımsal faaliyetleri etkileyen yağış, sıcaklık, fırtına, dolu, don gibi hava olaylarını, iklimi ve iklim değişiklerini inceleyen bir bilim dalı olan meteorolojiye ihtiyaç artarak sürecektir.

Ferdi olarak insan yaşamını, sağlığını etkileyebilen meteorolojik olaylar ulaşım, çevre ve şehircilik gibi pek çok alanı etkileyebiliyor. Dünya Meteoroloji Örgütü meteorolojik olaylardan son elli yılda her gün 114 kişinin yaşamını yitirdiğini belirtiyor. Diğer yandan örgüt, son yıllarda meteoroloji teknolojisindeki gelişmeler sayesinde daha doğru hava tahminleri yapıldığı ve uyarı sistemlerinin daha iyi çalıştığını bu yüzden de can kayıplarının azaldığını ifade ediyor.

Şu bir gerçektir ki; tamamen doğa koşullarında üretim yapan tarım, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen sektörlerin başında geliyor. Son yıllarda iklimde görülen değişimlerden dolayı yıldan yıla afetin şekli değişmekle birlikte sayısı artıyor, tarım ürünleri daha fazla etkileniyor. Üreticiler sezon boyunca kuraklık veya aşırı yağışlarla, don, dolu, fırtına gibi doğal afetlerle karşı karşıya kalıyor.

En son 2021 yılında çoğu bölgede yaşanan şiddetli kuraklık verim ve kalite kayıplarına neden oldu. Ülkemiz için stratejik öneme sahip olan başta buğday olmak üzere arpa, baklagiller ve yem bitkilerinde önemli verim kayıplarına yol açmıştır.

2021 yılı doğal afetin en fazla yaşandığı yıl oldu. 2021’de zarar oluşturan meteorolojik olağanüstü olayların yüzde 40’ını fırtına-hortum, 28’ini yağış ve sel, yüzde 3’ünü dolu, yüzde 7’sini şiddetli kar,  yüzde 5’ini yıldırım, yüzde 3’ünü orman yangını, yüzde 2’sini heyelan ve don, yüzde 1 ve daha az oranlarda çığ, kum fırtınası, şiddetli kuraklık, şiddetli soğuk ve sis oluşturdu.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, 1940-2009 yılları arasında zarar oluşturan meteorolojik olağanüstü olay sayısı en fazla 1963 yılında 329 olay olarak tespit edilmişken, 2009 yılından itibaren olağanüstü meteorolojik olaylar artış göstermiştir. 2009 yılında 461, 2010 yılında 555, 2014 yılında 500, 2015 yılında 781, 2016 yılında 654, 2017 yılında 598, 2018 yılında 871, 2019 yılında 935, 2020 yılında 984, 2021 yılında ekstrem olay yani afet sayısı 1.024 olarak gerçekleşti.

Afetlerin olası etkilerinin en aza indirilmesi için, üreticilerin, zirai meteoroloji hakkında daha fazla bilgilendirilmesi, erken uyarı sistemlerinin ve duyuruların takip edilerek bilinçlendirilmesi gerekiyor.

Son yıllarda gelişmiş bilgisayarlar, uydular ve bilimde önemli ilerlemeler sayesinde tahminlerin doğruluğu artarken, bu tahminler cep telefonları ve hava bilgisi uygulamaları ile daha uzak bölgelerdeki çiftçilere ve ilgililere ulaştırılıyor. Neticede havanın ne olacağı, ne etki yaratacağı tahminlerinin geliştirilmesi önem kazanıyor. Bu da başta çiftçiler olmak üzere tahminleri kullananların erkenden hazırlık yapma ve tedbir almaya yöneltiyor.

Bu bağlamda çiftçilerin daha fazla bilgilendirilmesi ve anlık meteorolojik gelişmeleri takip edebilmeleri ve hazırlık yaparak erken önlem alabilmeleri için Birliğimiz ile Meteoroloji Genel Müdürlüğü arasında geçtiğimiz yıllarda işbirliği protokolü imzalandı. İmzalanan protokol çerçevesinde Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yaptığı erken uyarılar, ekili ve dikili alanlara zarar verebilecek her türlü kuvvetli meteorolojik hadiseler, Birliğimiz tarafından çiftçilerin cep telefonuna SMS olarak anında iletiliyor. Zirai meteorolojik uyarılarla; meteorolojik verilerin tarımda daha etkin kullanılmasını, afetlere karşı önceden önlem alınarak kuvvetli meteorolojik hadiselerin tarım sektörüne verdiği zararların azaltılması sağlanıyor.

Çiftçi afet gerçeğini bilmeli, afetlerin zararını en aza indirebilmek için alınabilecek her türlü önlemi önemsemelidir. Alınabilecek önlemlerle afetlerin zararını en aza indirmek hem çiftçi için hem ülke üretimi için çok değerlidir.