Ordu Barosu avukatlarından Av. Birsen Uçar, gazeteci Şafak Deliçakar’a verdiği röportajda kanser ilaçlarının bedellerinin iade alınması hususuna dikkat çekti.

Yüksek bedelli ilaçların SGK tarafından karşılanmaması nedeniyle insanların da psikolojik ve ekonomik zorluklarla karşılaştığına değinen Uçar, hasta ve hasta yakınlarının izleyebilecekleri yasal mevzuatlar hakkında önemli bilgiler verdi.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Uçar, haftanın röportajı sayfamıza hoşgeldiniz. Bildiğiniz gibi Türkiye’de kanser ilaçlarının yüksek maliyetli olanlarını SGK ödeme yapmıyor. Özellikle Karadeniz bölgesinde daha çok kanser vakasının da yaşanması nedeniyle bölgemizde hasta ve hasta yakınları ilaç bedellerinin iadesi konusunda izleyebilecekleri yasal yollardan bihaberler. Bu durumda vatandaşlar nasıl bir yol izlemeli?

Birsen UÇAR: Hoş bulduk Sayın Deliçakar. Evet maalesef Ülkemizde ve dünyada ne yazık ki oldukça sık karşılaşılan kanser hastalığının henüz tam olarak tedavisine ulaşılamamıştır. Tedavide kullanılan ilaçlar bilindiği üzere oldukça külfetlidir. Ve bireyler tarafından ilaç bedellerinin karşılanması güçtür. Tek bir kürünün 15.000 TL-50.000 TL aralığında olduğu bu ilaçların bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmaması nedeni ile fiziksel olarak zor süreçlerin yanında kişiler bakımından, psikolojik ve ekonomik zorlukları da beraberinde getirmektedir.

1948 yılında Türkiye’nin de imzaladığı Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi Madde 3 ‘Herkesin yaşama hakkı ile kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır. ‘şeklinde düzenleme yapmıştır. TC. Anayasası 17. Madde ‘Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Yaşama hakkı, bütün hakların temelidir.  ‘düzenlemesini getirmiştir. İnsan için çok gerekli olan sosyal güvenlik ve sağlık hakkının, her birey bakımından uygulanması hukuk devleti ilkesi gereğidir.

Şafak DELİÇAKAR: Peki Anayasa Mahkemesinin bu konu ile ilgili emsal kararları var mı?

Birsen UÇAR: AYM’nin 14 Ağustos 2020 tarih ve 2020/22945 başvuru sayılı kararında “Bahse konu ilacın başvurucunun hastalığının tedavisindeki önemi ve aciliyeti gözetildiğinde, başvurucunun tedavisine derhal başlanması gerektiği değerlendirilmiştir. Bu nedenle, başvurucunun maddi ve manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bulunduğu anlaşılmakla, oluşan tehlikenin ortadan kaldırılması konusunda derhal gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesi gerekir.”

AYM başvurucunun tedavisine yönelik Qarziba isimli ilaç bedelinin tedavi süresi boyunca ödenmesinin derhal sağlanmasına, kararın birer örneğinin SGK’ya ve ilgili mahkemelere gönderilmesine karar vermiştir.

Şafak DELİÇAKAR: Birden fazla kür olarak uygulanan ilaçların bedellerinin geri ödenmesi için vatandaşlar başvuru yapabilirler mi? Böyle bir yasal hakları var mı?

Birsen UÇAR: Tedavi süreçlerinde birden fazla kür olarak uygulanan ilaçların bedellerinin geri ödenmesi için kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvuru yapabilir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geri ödeme talebinin reddedilmesi halinde kişiler mahkemeye başvurmak suretiyle bu ilaç bedellerinin geri alınmasını talep edebilmektedirler.

Bununla birlikte dava süreçleri bilindiği üzere uzundur. Ve acil olarak alınması gereken ilaçlarının bedelinin dava devam ederken tedbir yolu ile dava sürecinde SGK tarafından karşılanması mümkün olacaktır. Gecikme sebebiyle bireylerin zarar görmesi ve ileride telafisi güç ve imkansız zararların doğma olasılığı göz önünde bulundurularak tedbir talep edilebilecektir.

Tedbir kararı talebi niteliği gereğince kısa süre içinde tedbir kararı verilmesi mümkün olabilecektir. Tedbir kararı verilmesi ile bu kararibraz edilmek suretiyle ilacın ücretsiz olarak temini söz konusu olacaktır. Bazı vakaların tedavi sürecinde ölüm ile sonuçlandığı üzücü durumlarda da mirasçıların bu talepleri dava konusu etmesi söz konusu olabilecektir.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Uçar, böylesi önemli bir konuda verdiğiniz bilgiler için teşekkür ediyor, çalışmalarınızda başarılar diliyorum.

Birsen Uçar: Bende şahsıma böyle bir fırsat sağladığınız için teşekkür ediyorum. Herkese sağlıklı günler dileklerim olsun sonunda. Ve tedavi sürecinde olan tüm hastalara şifa ve esenlik diliyorum. En kısa sürede hastalarımıza tam ve kesin tedavisinin bulunmasını temenni ediyor, size de yayın hayatınızda başarılarınızın devamını diliyorum.