6730 sayılı Torba Yasa mükellefler için altın değerinde bir fırsat oldu. Gazetemiz editörü Şafak Deliçakar, Hükümetin vatandaşlara sunduğu jesti Ordu Mali Müşavirler Odası Başkanı Bahadır Baş ile haftanın röportajında değerlendirdi.

Deliçakar’ın, Başkan Bahadır Baş ile gerçekleştirdiği röportaj ise şu şekilde kaydedildi:

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Baş, bir kez daha sizi haftanın röportajında ağırlamaktan şahsım ve okurlarımız adına büyük bir mutluluk duymaktayım. Malum ülkemiz önemli bir beladan millet iradesi sayesinde kurtuldu ve belayı defetti. Hükümetimiz, 15 Temmuz’dan sonra milletin refah payını yükseltmek için milletin lehine de bir takım kararlar almaya başladı. Son olarak 6730 Sayılı Torba Yasa hakkındaki düşünceleriniz nelerdir.? 6 BİN 730’de neler var neler?

BAHADIR BAŞ: Sayın Deliçakar, bende ülkeme ve ülkem halkına geçmiş olsun dileklerinde bulunuyorum. Şehitlerimize Allah’tan rahmet, yaralılarımıza da acil şifalar diliyorum. Evet Vergi afları mükelleflerin ekonomik olumsuzluklar nedeniyle karşılaştığı ödeme güçlüklerinin kolaylaştırılması, ekonomik yapının canlanması için devlet adına gelir kaynağını olumlu destek sağlamaktadır. Bir taraftan da beyan ve ödeme yükümlülüklerini düzenli olarak yerine getiren mükellefler açısından da olumsuz bir etki yaratmaktadır.

Son yıllara bakıldığında altmışa yakın vergiyle ilgili af kanunları yapıldığı böylelikle mükelleflerde nasılsa af çıkar düşüncesi ile vergi ödememe algısı yarattığı ve düzenli bir vergi sisteminin oluşmasını engellediği görülmektedir.

Her geçen gün daha da büyüyen ülkemiz ekonomisinde kalıcılığı, düzenliliği, sürekliliği yasal vergi dönemlerinde beyanlar ile sağlanamayıp aflar ile düzeltilerek tamamlanan vergi gelirleri yerine mükelleflerde vergi bilinci oluşturulması gerekmektedir.

6728 Torba yasa kanun maddeleri Perşembe günü meclis tarafından kabul edildi. En kısa zamanda Sayın Cumhurbaşkanımıza onayladıktan sonra resmi gazetede yayınlanmasını bekliyoruz. 

Şafak DELİÇAKAR: 6730 Sayılı Torba Yasanın Kapsamı hakkında bilgi verir misiniz?

BAHADIR BAŞ: 6730 Sayılı Torba Yasa ile Vergi ve vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, gümrük vergileri, trafik, askerlik, nüfus, seçim, karayolu geçiş ücreti, RTÜK idari para cezaları, YURT-KUR öğrenim ve katkı kredisi alacakları, SGK ve belediyelerin alacaklarının tamamı bu kanun ile yeniden yapılandırılıyor. Ayrıca belediyelerin idari para cezaları, su, atık su ve katı atık ücreti alacakları, 30 Haziran'dan önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları da yeniden yapılandırma kapsamında yer alıyor. Bazı kamu alacaklarının uzlaşma usulü ile tahsili hakkında kanun gereğince ödenmesi gerektiği halde ödenmeyen tutarlar ödenirse, binde 2 faiz alacağından vazgeçiliyor. Gümrük vergisi mevzuatında gümrüklenmiş değere ilişkin idari para cezalarının yüzde 30'u, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan idari para cezalarının yüzde 50'sinin ödenmesi halinde de bu cezaların bakiyeleri terkin edilecek. Yargı kararıyla kesinleştiği halde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar da bu kapsamda. Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarını, 31 Aralık 2016'ya kadar Türkiye'ye getirenler, bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek. Mükellefler, Türkiye'ye getirilen varlıklarını işletmelerine dahil edebilecek veya işletmelerinden çekebilecek. Mükellefler, Türkiye'ye getirilen varlıklarını, işletmelerine dahil edebilecekleri gibi işletmelerinden çekebilecek. Tahakkuk eden, ancak ödenmemiş olan, 2016 yılı Haziran ayı ve önceki aylara ilişkin borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tahsilinden vazgeçilecek. Maliye Bakanlığına, Gümrük ve Ticaret Bakanlığına ve SGK'ya bağlı tahsil dairelerince takip edilen ve vadesi 31 Aralık 2011 tarihinden önce 50 liranın altında olan düşük tutarlı alacakların tahsilinden de vazgeçilecek. TOBB üyelerinin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ile borsa tescil ücreti ile oda ve borsaların TOBB'a olan aidat borçları, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümlerine göre ödenmesi gereken aidat borçları da yapılandırılacak. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonuna olan aidat ve katılma payı borçları, avukatların baro kesenekleriyle staj kredisi borçları, orman köylüleri ve köylülerce oluşturulan kooperatiflere Orman Genel Müdürlüğü tarafından verilen kredilerin geri ödemeleri, tarımsal amaçlı kooperatiflere kullandırılan krediler, organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitesi yapı kooperatiflerine kullandırılan krediler yapılandırılacak, tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin il özel idarelerine devredilen 100 lirayı aşmayan alacaklarının tahsilinden vazgeçilecek.

Şafak DELİÇAKAR: Vergi Borcu Taksitlendirmesi Nasıl Yapılacak?

BAHADIR BAŞ: Kanun kapsamında ortaya çıkacak vergilerin peşin veya taksitle ödenmesi konusunda borçluların tercih yapabilecekleri anlaşılmaktadır. Tercihini taksitler halinde ödemek yönünde kullananlara 36 aya kadar vade tanınacağı görülmektedir. Kanuna göre, hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi halinde;

-Bu tutara Kanun’un yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz hesaplanmayacak,

- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı üzerinden ayrıca % 50 indirim yapılacaktır.

Taksitli ödemenin tercih edilmesi halinde, taksitler ödeme süresine bağlı olarak belli bir katsayıyla artırılacaktır. Açıklanan artış katsayıları şöyledir:

6.taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde 1,08,  9.taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde 1,12, 18 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde 1,16, 18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde 1,24

Şafak DELİÇAKAR: Taksitler Aksarsa Ne Olur?

BAHADIR BAŞ: Taksitle ödeme seçilmesi durumunda ilk taksit ödemesi ve ikinci taksit ödemesinin zamanında ödenmesi çok kritik. Bunlar zamanında ödenmez ya da kalan taksitlerin bir takvim yılında 2'den fazla taksit süresinde eksik ödenirse ya da ödenmezse yeniden yapılandırma hakkı kaybedilir. İlk 2 taksit dışında, taksitlerin bir takvim yılında 2 ya da daha az aksatılması durumunda ödenmeyen ya da eksik ödenen taksitlerin gecikme zammı oranları hesaplanandan geç ödeme faizi ile birlikte son taksit sürecini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi durumunda yapılandırma hakkı yine kaybolur. 

Şafak DELİÇAKAR: Vergi affı hangi dönemi kapsayacak. Vergi Yapılandırması Son Başvuru Tarihi Ne Zaman Ödemeler Nasıl İşleyecek ?

BAHADIR BAŞ: 30 Haziran 2016 tarihinden önceki dönemler ile alakalı olarak bulunan borçların Ekim ayı sonuna kadar vergi dairelerine ve sosyal güvenlik kurumu dairelerine müracaat edilerek vergi borçlarına yönelik Kasım ayından itibaren, prim borçlarına yönelik ise Aralık ayından itibaren taksitli ya da peşin olarak ödeme yapılabilecek.

Şafak DELİÇAKAR: 6730 Sayılı Kanunla İle Beraber Getirilen Matrah Ve Vergi Artırımı Vergi Mükelleflerine Getirileri Neler?

BAHADIR BAŞ: Matrah ve vergi artırımı aşağıdaki dört vergi grubunda yapılabilecektir:

 Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Gelir Stopaj Vergisi (Sınırlı bazı ödemeler için), Katma Değer Vergisi

Kanuna göre, artırımda bulunulan yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için kesinleşmiş veya ihtilaflı borcu bulunmayanlar için uygulanacak vergi oranı % 20 değil % 15’tir.

b) Kurumlar vergisinde matrah artırımı

Gelir vergisinde olduğu gibi kurumlar vergisinde de vergisini tam ve gününde ödeyenler için % 20 yerine % 15 oranı dikkate alınarak vergi hesaplanacaktır.

Kurumlar vergisi matrah artırımında birkaç önemli konu bulunmakta olup, özetle belirtmek gerekirse;

- Matrah artırımında bulunulan yıllara ait zararların % 50’si, 2016 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilemeyecektir.

- Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, Kanun’un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. Kanun’un yayımlandığı tarih itibariyle henüz kesinleşmemiş olan tarhiyatlar ise dikkate alınmayacaktır.

- İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunan kurumlar hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar,faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanacaktır.

- Daha önce stopaj yoluyla ödenmiş olan vergilerin, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmesi mümkün değildir.

- İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları artırılan matrahlardan indirilemeyecektir.

- Matrah artırımında bulunanların kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir.

- Kurumların, % 19,8 oranında stopaja tabi yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlarının bulunması halinde, vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olunmaması için bu kazanç ve iratlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, ait olduğu yıla ilişkin olarak matrah artırımından yararlanılması zorunludur.

- Bir üst paragrafta sayılan kazanç ve iratların muhtasar beyanname ile beyan edilmemiş olması halinde, vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olunmaması için, bu kazanç ve iratlara ait tevkifat matrahlarının, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar, asgari matrahın %50’sinden az olmamak kaydıyla beyan edilmesi, ayrıca bu yıllar için kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları şarttır.

c) Gelir vergisi stopajında artırım

Teklife göre, stopaja tabi belirlenen ödemelere ilişkin gayrisafi tutarının yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki oranlar kullanılarak ek vergi ödenmesi halinde, bu vergilendirme dönemleriyle ilgili olarak söz konusu ödemeler yönünden stopaj gelir vergisi incelemesi yapılamayacaktır.

Kapsama alınan ödemeler şunlardır:

- Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının;

- 1 numaralı bendinde yer alan ücret ödemeleri

- 2 numaralı bendinde yer alan serbest meslek işleri nedeniyle yapılan ödemeler

- 3 numaralı bendinde yer alan yıllara yaygın inşaat işleri istihkak bedelleri

- 5 numaralı bendinde yer alan kira ödemeleri

- 11 numaralı bendinde yer alan çiftçilere yapılan ödemeler

- 13 numaralı bendinde yer alan esnaf muaflığından yararlananlara yapılan ödemeler

- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının;

- (a) bendinde yer alan yıllara yaygın inşaat işleri istihkak bedelleri

- (b) bendinde yer alan kooperatiflere ödenen kira bedelleri

- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının;

- (a) bendinde yer alan yıllara yaygın inşaat işleri istihkak bedellerinden oluşmaktadır.

Kanuna göre, yıllar itibariyle verilen muhtasar beyannamede yer alan yukarıda belirtilen ödemelere ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden, yukarıda yer alan tablodaki oranların uygulanması suretiyle hesaplanan vergi ödenecektir. Bu şekilde artırımda bulunanlar nezdinde,yararlanılandönemlerle ilgili olarak söz konusu ödemeler yönünden stopaj gelir veya kurumlar vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır.

Stopaj gelir vergisi artırımıyla ilgili birkaç nokta aşağıda özetlenmiştir:

- Artırımda bulunulan yılın hiçbir döneminde muhtasar beyanname verilmemiş veya bazı dönemlerinde beyanname verilmemiş olması durumunda yapılacak uygulama ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

- Artırımda bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) uygulama yapılacaktır.

- Artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, Kanun’un yayımından önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır.

- Artırıma esas ücret tutarı ve ödenen gelir vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır.

- Gelir (stopaj) vergisi artırımından yararlanılarak hesaplanan gelir vergisine herhangi bir istisna ve indirim uygulanması mümkün değildir.

d) Katma değer vergisinde artırım

Kanuna göre, verilen beyannamelerde yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda yer alan oranlar kullanılarak ek vergi ödenmesi halinde, ilgili dönemler için katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır.

Katma değer vergisi artırımıyla ilgili birkaç nokta aşağıda özetlenmiştir:

- Artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunulması zorunludur.

- Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanun’un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır.

- Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için,sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecektir.

- Ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacak, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilemeyecek veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılamayacaktır.

Şafak DELİÇAKAR: Varlık Barışı Hakkında Neler Söylemek istersiniz?

BAHADIR BAŞ: Bilindiği gibi, birkaç gün önce yasalaşan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun tasarısıyla bir varlık barışı düzenlemesi önerilmiş ancak bu düzenleme tasarıdan TBMM Genel Kurulunda çıkartılmıştır.

Varlık barışı, daha önce uygulanan 5811 ve 6486 sayılı Kanunlarla yapılan düzenlemelere bazı yönleriyle benzemekte, bazı yönleriyle de farklılaşmaktadır.

Düzenlemeyle, gerçek ve tüzel kişilere, yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarını kayda alma ve bazı avantajlardan ve ayrıcalıklardan yararlanma olanağı verilmektedir

Kanuna göre, düzenleme kapsamında bildirilebilecek veya beyan edilebilecek varlıklar şunlardır:

- Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile her türlü gemi, yat ve diğer su araçları.

- Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları.

Alacaklar ve taşınmazlar düzenleme kapsamında değildir.

Varlığın belli bir tarih itibariyle var olduğunu ispat etme zorunluluğu yoktur. Verilen süre içinde varlığın bildirimi / beyanı ve varsa Türkiye’ye getirme koşulunun sağlanması yeterlidir.

Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, 31.12.2016 tarihine kadar Türkiye'ye getirilmesi gerekmektedir.

Kanuna gerçek ve tüzel kişilerin, kapsamdaki varlıkları başka kişiler nam veya hesabına getirmeleri de mümkündür..

Bildirilen veya beyan edilen varlıklar için amortisman ayrılamayacaktır. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararların, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak dikkate alınması da mümkün değildir.

Türkiye’ye getirilen veya defterlere kaydedilen varlıklar nedeniyle, düzenlemeden yararlananlar veya varlığın adına getirildiği kişiler hakkında, sadece bu işlemden dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ile araştırma, soruşturma, inceleme veya kovuşturma yapılamayacağı hükme bağlanmaktadır.

Yukarıda da belirtildiği üzere kanunla, gerçek ve tüzel kişilerin, kapsamda yer alan varlıkları, diğer kişilerin nam ve hesabına bildirimde bulunabilecekleri hükme bağlanmaktadır.Kanun, nam veya hesabına bildirim veya beyanda bulunulanlara bu madde kapsamında yapılan intikallerin, ivazsız intikal olarak değerlendirilmeyeceği ve veraset ve intikal vergisine konu edilmeyeceği ayrıca belirlenmektedir.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Baş, verdiğiniz önemli bilgiler malumuz toplumun her kesimini ilgilendiriyor. Bu önemli konuda okurlarımızı aydınlattığınız için şahsım, gazetem ve okurlarımız adına çok teşekkür ediyorum.

BAHADIR BAŞ: Bende başta şahsınız ve gazeteniz olmak üzere bütün Ordu Yeni Haber okurlarına ve internet sayfanız takipçilerinize beni okuma zahmetinde bulundukları için sonsuz sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

 (HABER MERKEZİ)