Ordu’da sürekli artan un fiyatları ve diğer girdiler karşısında üreterek zarar eden fırıncılar ne yapacaklarını şaşırmış durumdalar. Altınordu İlçe Akyazı Mahallesinde uzun yıllardır fırın işletmeciliği yapan Ekmekçi Fırınından Saliha Eser, gazeteci Şafak Deliçakar’a verdiği röportajda ekmek maliyetlerine dikkat çekti.

Şafak DELİÇAKAR: Saliha hanım, haftanın röportajı sayfamıza hoş geldiniz. Öncelikle son yedi ayda sürekli zamlanan un fiyatları hakkında neler söylemek istersiniz? Ordu’da fırıncıların durumu nedir? 

Saliha ESER: Hoş buldum Şafak bey. Evet son 7 ayda ekmeklik una gelen yüzde doksanlara varan zam sonunda fırıncıları inanın kepenk kapatma noktasına getirdi. Fırıncılar üretimlerini azaltmalarına rağmen ayakta duramıyor. Elektrik, doğalgaz, maya ve diğer zamları hesaba katmadık. Artık dayanacak gücümüz kalmadı.

Türkiye, Dünya genelinde son 20 yıldır unun en pahalı dönemi yaşıyor. Ülkemizde bu Haziran ayında yaklaşık 135 liraya aldığımız ekmeklik un bugün itibarıyla 380 lira oldu. Ortalama olarak baktığımızda yapılan zam yüzde yüzün üzerinde zam geldi. Para kazanmayı bıraktık sürekli zarar ediyoruz. Üreterek zarar eden tek esnaf gurubu fırıncılardır.

Şafak DELİÇAKAR: Şu anda ekmek maliyet kalemlerinden biraz bahseder misiniz. Bir ekmeğin içerisine giren maliyet kalemleri nelerdir?

Saliha ESER: Başta un geliyor. Sırasıyla maya, tuz, su, elektrik, yakıt, kira ve nakliye olarak sıralayabiliriz. Bir çuval un 50 kg ve 380 Lira. Bir çuvaldan yaklaşık 200 gramlık 270 ekmek çıkıyor. Maya oldu 150 Lira, Tuzun paketi 15 Lira, suya, elektriğe, doğalgaza ve akaryakıta gelen zam oranları da zaten biliyorsunuz. Şu anda bir kilo undan 8 adet 200 gramlık ekmek çıkarıyoruz.

Kiramız ve diğer işletme giderlerimizi de ayrıca kaleme katarsak işin vahametini artık siz düşünün. İşçi giderleri, sair vergiler de bunlara dahil. İnanın ekmek diye geçip gidiyoruz ama hiç kimse ne zor şartlar altında ekmeği nasıl çıkardığımızı bilmiyorlar. Hükümetimizin acilen fırıncı esnafına destek olmasını bekliyoruz.

Şafak DELİÇAKAR: Bir kilo undan 6 ekmek çıkarıyorsunuz. Unun kilosu şu anda ne kadar?

Saliha ESER: Ordu’da şu biz ekmeğin kilosunu 7 Lira 65 kuruşa alıyoruz. Ordu’da ve diğer yerlerde kilosunu 10 liradan satan fırıncılar, kilo fiyatının 12,5 lira olmasını talep ediyor. Bizde 200 gram ekmek 2.5 lira iken, diğer bazı yerlerde 200 ila 230 gram ekmek 2 liradan satılıyor. Fırıncılar üretimlerini azaltmalarına rağmen ayakta duramıyor. Artık dayanacak gücümüz kalmadı.

Şafak DELİÇAKAR: Peki müşterilerinize servis konusunda her hangi bir kısıtlama geldi mi?

Saliha ESER: Bizde şu an öyle bir durum yok. Ama zorlanıyoruz. Şu anda Altınordu’da bazı esnaflarımız fırıncı servislerini kaldırdı diye duyumlar alıyoruz. Tezgâhından asgari üreterek satış yapanlar var. Sürekli zam gelen diğer ürünler karşısında vatandaşlarımız da, bizler de bunaldık. O yüzden ne yapacağımızı şaşırdık. Üretirken zarar ederek batmamız içimizi acıtıyor. İşte bu yüzden devlet büyüklerimizden yardım bekliyoruz.

Şafak DELİÇAKAR: Son olarak Un firmaları şu anda bir stok girişimine girdiler mi? Yani un alma konusunda her hangi bir sıkıntı yaşıyor musunuz?

Saliha ESER: Biz şu an depolarımız da ki unla yapıp ekmek satmaya çalışıyoruz. Sattığımız ekmekten gelen gelirin yeni un almaya bazen yetmediğini de görüyoruz. Depoda un var, ekmek yapıyoruz satıyoruz ama satılan ekmek gelecek unun parasını ödemiyor bile. Yapmasak bundan daha iyi deme şansımızda maalesef yok. Üretelim diyoruz, üretemiyoruz.

Daha düne kadar 170 liraya aldığımız bir çuval unun fiyatı az öncede söyledim bugün 380 liraya çıktı. Önceden vadeli aldığımız unu artık ön ödemeli alıyoruz. Sigorta, elektrik, doğalgaz onları saymıyorum bile. Firmalar zaten şu an ‘Un gönderemiyoruz’ diyorlar. Üreticiden 2 lira 15 kuruş bandında alınan buğday 4 lira 25 kuruş. Yüzde 100 enflasyon yani.

Şafak DELİÇAKAR: Saliha hanım Allah yardımcınız olsun. Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ediyor, hayırlı kazançlar diliyorum.

Saliha ESER: Şafak bende bu fırsatı bizlere ve fırıncı esnafına sağladığınız için teşekkür ediyor, yayın hayatınızda başarılarınızın devamını diliyorum. Sağolun.