Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, et fiyatlarında artış beklentileri olmadığını, fiyatların bu şartlarda mevcut seviyesini koruyacağını düşündüklerini bildirerek, “Hep söylüyoruz, besilik dana ve özellikle yem maliyetlerinde düşüş sağlanmadan üretici fiyatlarının inmesi mümkün değildir. Ağırlıklı olarak fabrika yemi kullanan besicilerimize yem desteği verilmelidir” dedi.

Bayraktar, Birlik merkezinde düzenlediği basın toplantısında, Ramazan ayı öncesindeki üretici market fiyatlarını değerlendirdi, Ramazan ayında yaşanabileceklerle ilgili uyarılarda bulundu.

Şemsi Bayraktar, 2007 yılından bu yana her Ramazan ayı öncesinde, gıda tüketiminin artmasından dolayı fiyatların spekülasyonla yükseltilmesini önlemek için yürüttükleri çalışmalara ve uyarılara bu yıl da devam ettiklerini belirtti. Bu çalışma ve uyarılarının amacının, fiyat artışlarının üreticilerden mi, yoksa aracı veya perakendecilerden mi kaynaklandığı konusunda doğru bilgiler sunmak, tüketicinin ödediği fiyattan üreticilerin ne derece yararlanabildiğini ortaya koymak, suni fiyat artışlarını önlemek olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bildiğiniz gibi, 14 Mayıs’ta Dünya Çiftçiler Günü’nü, Ankara’da Anadolu (Tandoğan) Meydanı’nda, büyük bir katılımla kutladık. Ülkemizin her noktasından, ilinden, ilçesinden, köyünden gelen onbinlerce çiftçimiz, meydanı doldurdu. Meydanda çiftçilerimizin sorunlarını ortaya koyduk, sadece sorun ortaya koymadık, çözüm önerilerimizi de dile getirdik. Orada da söyledim. Burada da söylüyorum. En büyük sorunumuz üretim planlaması. Bu olmayınca ürünümüz para etmiyor. Çiftçimiz kazanamıyor, tüketicimiz makul fiyatlarla ürün satın alamıyor. Biz bunu hep dile getiriyoruz. Son 10 yıldır, her ay araştırma yapıyor ve kamuoyuna açıklıyoruz” dedi.

Ramazan öncesi market fiyatlarına baktıklarında; geçen ay sonuna göre, 6 üründe fiyat değişimi görülmezken, 14 üründe azalma, 13 üründe ise fiyat artışı olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:

“Kuru kayısı, kuru incir, süt, zeytinyağı, toz şeker ve tavuk eti fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşü, yüzde 34,97 ile en fazla domateste meydana geldi. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 19,17 ile sivri biber, yüzde 18,15 ile havuç, yüzde 15,21 ile patlıcan, yüzde 14,43 ile kabak izledi.

Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 24,94 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını, yüzde 8,57 ile Antep fıstığı, yüzde 7,10 ile limon takip etti.

Üretici fiyatlarına baktığımızda ise; geçen ay sonuna göre 12 üründe fiyat değişimi görülmezken, 9 üründe azalma, 8 üründe ise fiyat artışı meydana geldi. Maydanoz, çilek, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru üzüm, kuru incir, Antep fıstığı ve zeytinyağı fiyatlarında değişim görülmezken, fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 60,77 ile domates oldu. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 42,67 ile sivri biber, yüzde 34,94 ile marul, yüzde 23,50 ile havuç izledi.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 266,67 oran ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 36,04 ile patlıcan, yüzde 6,21 ile iç fındık, yüzde 5,77 ile yumurta takip etti.”

Geçen aya göre üretici ve marketlerde en fazla fiyatı düşen ürünün domates, fiyatı en fazla artan ürün ise kuru soğan olduğunu vurgulayan Bayraktar, “fiyatı artan ürünlere baktığımızda, kuru soğanda görülen artış rakamı sizleri yanıltmasın. Nisan ayında piyasada eski ürün satılıyordu. Piyasaya giren yeni ürünün fiyatı, eski ürün fiyatının oldukça üzerinde gerçekleştiği için büyük fiyat farkı oluştu. Patlıcanda da hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak artış yaşandı. Hava sıcaklıklarındaki yükselişle birlikte hasat edilen ürün miktarının artmasına bağlı olarak domateste, sivri biberde, marulda, salatalıkta, kabakta fiyat düşüşleri yaşandı. Talepte yaşanan daralma nedeniyle havuç fiyatlarında da düşüş meydana geldi” dedi.

Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesi fiyatları karşılaştırdıklarında, market raflarında fiyatı en çok artan ürünün domates, fiyatı en çok düşen ürünün ise kuru incir oldu, bu dönemde üreticide ise fiyatı en çok artan ürün patates olurken, fiyat düşüşünün en çok yeşil soğanda görüldüğünü belirten Bayraktar, şunları söyledi:

“Bu dönemde market fiyatlarında 6 üründe azalma, 29 üründe ise fiyat artışı meydana geldi.

Markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 17,95 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat düşüşünü yüzde 16,30 ile yeşil soğan, yüzde 16,54 ile limon izledi. Buna karşılık, fiyatı en fazla artan ürün yüzde 103,25 ile domates oldu. Domatesteki fiyat artışını yüzde 61,01 ile nohut, yüzde 57,77 ile patates, yüzde 49,82 ile kiraz, yüzde 45,42 ile elma takip etti.

Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesi fiyatlarını karşılaştırdığımızda, üretici fiyatlarında, 10 üründe azalma, 21 üründe ise fiyat artışı oldu.

Üreticilerde en fazla fiyat düşüşü yüzde 38,64 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 33,33 ile kuru kayısı, yüzde 18,80 ile marul, yüzde 17,18 ile limon, yüzde 16,67 ile maydanoz izledi. Buna karşılık, fiyatı en fazla artan ürün yüzde 280 ile patates oldu. Patatesteki fiyat artışını yüzde 175 ile kuru soğan, yüzde 114,75 ile domates, yüzde 70,50 ile patlıcan, yüzde 65,17 ile nohut takip etti.

Bilindiği gibi Ramazan her yıl 10 gün geriye gelmektedir. Bundan dolayı Ramazan öncelerinde aynı iklim şartları yaşanmadığı için mevsimsel etkiler de fiyat farklılıklarına neden oluyor.”

Gıda tüketiminin arttığı Ramazan ayının, fiyatlarda yukarı yönlü bir baskıyı da beraberinde getirdiğini, Odalarla yaptıkları görüşmelerde edindikleri izlenimin, bu yıl Ramazan boyunca kesimlik hayvan sayısında sıkıntı olmayacağı yönünde olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şöyle konuştu:

“Dolayısıyla et fiyatlarında artış beklentimiz yoktur. Fiyatların bu şartlarda mevcut seviyesini koruyacağını düşünüyoruz. Aksi değişimler spekülatif hareketlerin habercisi olacaktır.

Kırmızı et üretimi, 2015 yılında yüzde 14, 2016 yılında ise yüzde 2,1 büyümüştür. 2014 yılında 1 milyon ton olan kırmızı et üretimi, 2015’de 1 milyon 150 bin tona, 2016’da ise 1 milyon 170 bin tona yükselmiştir. Kırmızı et üretimi, Ocak-Mart dönemleri itibarıyla, 2015’de yüzde 13,8, 2016’da yüzde 13 büyümüşken, 2017’de yüzde 2,3 azalmıştır.

Bu küçülmede küçükbaş hayvancılıktaki daralma etkili olmuştur. Çünkü söz konusu dönemde sığır eti üretimi değişmezken, koyun eti üretimi yüzde 10, keçi eti üretimi ise yüzde 38,3 gerilemiştir. (Ordu Yeni Haber)