Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, gazeteci Şafak Deliçakar’a verdiği röportajda 2019-2020 fındık sezonunu değerlendirdi. Başkan Akça, röportajında düşen fındık fiyatları, fındıkta tekelle mücadele, Ziraat Odalarının eylem planı, Fiskobirlik, alan bazlı destek ve mevsimlik tarım işçileri konularında bilgilendirmelerde bulundu.

Yerli sanayicilerin şu anda ayaklarına kurşun sıktığına da dikkat çeken Akça, sanayicilerin önlerinde ki tehlikeyi görmelerini istedi.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Akça, haftanın röportajı sayfamıza hoşgeldinz. Malumunuz artık hasat dönemine sayılı günler kaldı. Fındık fiyatı 16-18 civarlarında iken birden 12-13 liraya kadar düştü. Bunun böyle olmasına neden olan sihirbaz kim?

Atakan AKÇA: Hoşbulduk sayın Deliçakar. Biz Altınordu Ziraat Odası olarak ve üretici güvencesi olarak bu oyunların ne kaynaklı olduğunu gayet iyi biliyoruz. Biz bu konudaki fikrimizi gerek yazılı gerek görsel basın ve sosyal medya aracılığıyla ortaya koyuyoruz. Biz fındık üreticileri olarak, ihracatcılar olarak hep birlikte bir geminin içindeyiz. Bu gemi eğer su alıp batarsa hepimiz batacağız. Bu yüzden birlik olmalıyız. Fındık Türkiye'de ve dünyada önemini bulabilsin. Ama maalesef hasat zamanı yaklaşırken belli mecralardan gelen ayak oyunlarıyla fındığın yeni fiyatının 12-13 lira olması algısı oluşturmak isteniyor. Buradan seslenmek istiyorum. Bu oyunları yapmayalım. Fındık değerini bulsun ve herkes bir çıkarım sağlasın.

Şafak DELİÇAKAR: Biz özümüze bakacak olursak yerli sanayicimiz nasıl bir örgütlenme yapmalı ki, fındığı tekelin elinden kurtarsın?

Atakan AKÇA: Şu anda bizim Sanayicimiz ayağına kurşun sıkıyor. Biz kendi imkanlarımızla dışarıda kendi milli ürünümüz satamıyorsak bu 3-5 sene sonra olmayacaklar anlamına gelir. Bu tekelci firma bunları bertaraf edecek. İhracatcılar fındığı mamül madde haline getirmek için ürünün katma değerini yükseltmek için çalışmalar yapmalılar. Devleti hükümeti bu konuda sıkıştırmalılar. Biz sanayicileri uyarıyoruz. Yarın öbür gün satmaya fındık bulamayacaksınız. Lütfen bu tehlikeyi görsünler.

Şafak DELİÇAKAR: Eğer hükümet 1 Ağustos’a kadar fındık fiyatı açıklamazsa, Ziraat Odalarının herhangi bir eylem planı olacak mı?

Atakan AKÇA: Biz geçen salı günü Karadenizdeki ziraatciler olarak basın toplantısı yaptık ve bu konulara da değindk bu son uyarımızdır dedik lütfen üretici bahçeye girmeden fiyatı öğrensin bu konu hakkında genel başkanımız çok hassas davranıyor ağustos ayı içerisinde bir fındık hasat şenliği yapacağız eğer fiyat açıklanmazsa bu şenlik bir tepkiye dönüşebilir Umarız şenlik havasında olur fındıkla alakalı bütün planlarımızı oluşturduk umarım hükümetimiz Karadenizi öksüz bırakmayacaktır

Şafak DELİÇAKAR: Tarım Bakanının Fiskobirlik’e regüle görevi vermek istiyoruz demesi, TMO nun fiyat açıklamasında geç kalınmasına neden olur mu? Ve tekelci firma bu sürede istediği fiyattan fındık alırsa durum daha kötü olmaz mı? Bunun önüne geçmek için neler yapılmalı?

Atakan AKÇA: Regüle olayı aslında bizim için o kadar da kötü bir durum değil. Fiskobirlik doğru yönetilirse devletinde desteği ile görevini yapabilir ama şuna dikkat etmek lazım. Fiskobirliğin uyuyan bir kurum değil halkın yanında olan bir kurum olması lazım. Fakat ben yine de bu sened e TMO’nun devrede olacağını düşünüyorum. Aksi takdirde üreticilerin sesi olarak ozaman bizi karşılarında bulacaklardır. Ama bizim hükümete yakın kaynaklardan aldığımız duyumlara göre fiyat açıklanacak ve TMO alım yapacak.

Şimdi geçenlerde açıklandı. Sanayi bakanlığı ürün ihtisas borsasını kuracak, üretici ürünü teslim edecek, elinde makbuzu ile istediği zaman altın gibi bozdurarak kazanacak. Bunlar çok önemli ve güzel ilerlemeler. Üreticimiz kazanacak herkes memnun olacak.

Şafak DELİÇAKAR: Fındıkla ilgili nasıl bir politika, nasıl bir garantörlük daha iyi olur size göre?

Atakan AKÇA: Biz Altınordu Ziraat Odası olarak fındığın milli bir politikasının olması gerektiğini söylüyoruz fiyatı altın bazında olur dolar bazında olur ona bir çare bulunur bizim bölgemizde düğünler fındık planıyla ev alma fındık planıyla öğrenci okutma fındık planıyla yapılır herşeyimiz fındığa bağlı biz fındık politikası oluştururken hem Sanayicimiz hem esnaf ne zaman ne olacağını bilsin planlarını ona göre oluştursun. Önünü görebilsen bu yüzden milli bir politika oluşturulmasından yanayız bu konuda da mücadelemizi sürdüreceğiz.

Şafak DELİÇAKAR: Bildiğiniz gibi alan bazlı destek ödemeleri dönüm miktarına göre veriliyor. Arazisi fazla olan üretici eline fazla para geçtiği için hem fındık bahçesine bakmıyor hem de fiyatı önemsemiyor bu üreticilere bir tavsiyeniz var mı?

Atakan AKÇA: Toplu bir para alınsa bile bu para çokta ehemmiyetli bir para değil. Eğer bahçelerine bakım yaparlarsa daha çok verim alacaklardır. İşte bu ürünün daha kalite olması için fındığı mamül madde haline getirmek için tesislerin olması gerekiyor. Üreticiyi tembelliğe alıştırmak yerine çalışmaya teşvik edici organizasyonlar yapılmalı.

Şafak DELİÇAKAR: Ziraat odası olarak alan bazlı desteğin artması konusunda hükümete bir talebiniz oldu mu?

Atakan AKÇA: Tabi ki oldu tarım bakanımız orduya geldiğinde ben bunu sözlü olmak kendisine ilettim 2014 yılından beri aynı olduğunu bakanımıza girdi maliyetlerinin arttığını söyledik bakanımız ilgileneceklerini söyledi ama bu tabi ülkenin maddi durumu ile ilgili inşallah artış yapılır

Şafak DELİÇAKAR: Gurbetçi olan üreticiler fındığını hemen toplayıp dönmek istiyor. Koyacak yerleri olmadığı içinde erken satıp ya da emanete bırakıp gidiyorlar. Bu üreticilere tavsiyeniz nedir?

Atakan AKÇA: Öncelikle fındığı zamanından önce toplamaya ağız bir randıman 50 milyon lira para kaybı demek bu para daha sonra üreticiden çıkıyor burada ürünümüze sahip çıkacağız gerekirse izinlerini 1 hafta kadar geç alarak fındığın olgunlaşmasını bekeleyebilirler emanete bırakmak yerine de akrabalarına bırakabilirler.

Şafak DELİÇAKAR: Çocuk İşçiliği konusunda ki gelişmelerden de bahsedermisiniz? Uygulamalar ne yönde olacak?

Atakan AKÇA: Çocuk işçiliği konusunda Ordu’da çok önemli çalışmalar var. Sayın valimiz, Kaymakamımız, emniyet güçlerini talimatlandırdılar kesinlikle işçi taşıyan araçlara bakılıp eğer 16 yaş altı çocuk varsa hem taşıyana hem bahçe sahibine hem de Dayıbaşına ceza kesilecek. Hükümetimiz bu konuda oldukça duyarlı. Bizde üzerimize düşeni yapacağız.

Şafak DELİÇAKAR: Doğu ve güneydoğudan ne kadar fındık işçisi gelecek? Gürcü fındık işçisi sayısı ne kadar birde mülteci işçi bahçeye girecek endişesi var. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Atakan AKÇA: Mülteci olarak tabi edilen insanlar çalışmıyor bunlar sosyete ceplerinde market kartları var sosyal güvenlik kartları var onlar gezmeyi yeğliyorlar

Bu sene ilimize 18-20 bin civarında işçi gelecek ama eskisi gibi Plansız değil planlı bir şekilde oluyor bizde ordu valiliğimize ve kaymakamlığımıza bir sonra ki sene bu işin Altınordu Ziraat Odası tarafından yapılmasını önermiştk. İnşallah bir daha ki sefer bu uygulamayı yapmayı düşünüyoruz

Gelen vatandaşların en iyi şekilde çalışması için bütün olanaklar sağlandı valiliğimiz ve kaymakamlığımız tarafından çok teşekkür ediyorum bu konuda.

Şafak DELİÇAKAR: Ordu Büyük Şehir Belediyesi vatandaşlara fındık işçisi temini sağlayacak. Bu konuda neler söyleyeceksiniz?

Atakan AKÇA: Aslında bu projeyi biz geliştirdik. Menşei biz olabiliriz. Sayın milletvekilimiz Cemal bey bize bunu önermişti. Ama burada şöyle bir eksiklik oluştu. İşçinin sigortası, yevmiyesi, yemek parası, yol parası gibi bir maliyet çıktı. Buda 135 lira bu bir yanlış algıya sebep oldu. İlimiz de de yüksek kesimlerden gelen yerli işçiler 110 liradan çalışıyorlar. Belediye 135 açıkladı. Biz neden 110 a çalışıyoruz dediler. Ama ben bu uygulamanın yanlış aktarıldığını düşünüyorum. Uygulamak güzel ama eksik bir uygulama inşallah üreticiye faydalı olur.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Akça, verdiğiniz bilgiler ve yaptığınız değerlendirmeler için çok teşekkür ediyor, hayırlı bir sezon ve başarılar diliyorum.

Atakan AKÇA: Sayın Deliçakar, bende şahsım ve kurumum adına bize sağladığınız bu fırsat için teşekkür ediyor, yayın hayatınızda başarılarınızın devamını diliyorum.