Türkiye Kamu-Sen Ordu İl Temsilcisi Ömer Okumuş, gazeteci Şafak Deliçakar’a verdiği röportajda 2 Ağustos’ta yapılacak olan Toplu Sözleşme Görüşmeleri öncesi Kamu Sen’in beklentilerini, talep ve çözüm önerilerini anlattı.

Okumuş, Türkiye Kamu-Sen Yüksek İstişare Kurulu toplantısında, Konfederasyonun kamu görevlileri ve emeklilerinin 2022-2023 yıllarına ilişkin mali ve sosyal haklarının belirleneceği, 2 Ağustos 2021 tarihinde başlayacak olan 6. Dönem Toplu Sözleşme Görüşmelerinin ele alındığına dikkat çekerek önemli mesajlar verdi.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Okumuş, haftanın röportajı sayfamıza hoş geldiniz. Türkiye Kamu-Sen Yüksek İstişare Kurulu Toplantısı sonuç bildirgesini açıkladı. 20 maddeden oluşan bildirgede en çok toplu sözleşme de ki alacağınız tavır kamuoyuna deklare edilmiş. Sürece nasıl başlayacaksınız?

Ömer OKUMUŞ: Hoşbulduk sayın Deliçakar. Yaklaşmakta olan 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde Türkiye Kamu-Sen bütün birikimi ve kararlılığıyla kamu çalışanlarının hak ve menfaatlerini savunacaktır. 

4 milyon dolayında kamu görevlisi, 2 milyon emekli ve aileleri ile 25 milyona ulaşan vatandaşımızın önümüzdeki iki yıllık süreçte geleceğinin belirleneceği 6. Dönem Toplu Sözleşme Görüşmeleri, 2 Ağustos 2021 tarihinde başlayacaktır.

Türkiye Kamu-Sen, 430 bin üyesinden aldığı güçle, sorumluluğunun bilinci içinde, kamu görevlilerinin geçmiş dönem kayıpları, enflasyondan kaynaklı zararlar, ekonomik gelişmeler, aylık zorunlu harcama tutarlarındaki değişim ve refah payını da dikkate alarak belirlediği gerçekçi taleplerle, 4688 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanarak toplu sözleşme görüşmelerindeki yerini alacak ve kamu görevlilerinin ve emeklilerin haklarını sonuna kadar, kararlılıkla savunacaktır.

Şafak DELİÇAKAR: Toplu sözleşmenin taraflarını toplu sözleşme görüşmelerinin ciddiyetine ve önemine yakışır şekilde nasıl hareket ettireceksiniz?

Ömer OKUMUŞ: Türkiye Kamu-Sen Yüksek İstişare Kurulu olarak bu yıl gerçekleştirilecek toplu sözleşme görüşmelerinde önceki yıllarda gördüğümüz; kapalı kapılar ardında gizli pazarlıklarla sürecin yürütülmesi, kazanılmış hakların geriye götürülmesi, bağıtlanmış toplu sözleşme hükümlerinin kamu görevlileri aleyhine olacak şekilde değiştirilmesi, toplu pazarlıkların zamanından önce bitirilerek kamu görevlileri ve emeklilerin sorunlarının tartışılmasının engellenmesi gibi olumsuzlukların yaşanmamasını umut ediyor, yetkili sendika ve konfederasyonlar ile Kamu İşveren Heyeti’ni toplu sözleşme görüşmelerinin ciddiyetine ve önemine yakışır şekilde davranmaya davet ediyoruz. 

Şafak DELİÇAKAR: Kamu görevlilerinin maaş artışlarının hedeflenen enflasyon sarmalından kurtarılması, gerçek enflasyon, harcamalar, büyüme ve refah payının dikkate alındığı bir sisteme geçilmesi bu yılki toplu sözleşme görüşmelerinin en önemli gündemi olacaktır. Bu konu da ne demek istersiniz?

Ömer OKUMUŞ: Toplu sözleşme sistemine geçildiği 2012 yılından beri memur maaş artışlarının belirlenmesinde hedeflenen enflasyon temel kriter olarak kabul edilmekte, maaş artışları umut edilen enflasyon çerçevesinde artarken her yıl gerçek enflasyon, hedef enflasyonu kat be kat aşmaktadır. Hal böyle olunca memur maaşları günden güne erimekte, alım gücü düşmekte, memur ve emeklilerimiz üzerindeki ekonomik yük artmakta, gelir dağılımı bozulmaktadır. 

Bu nedenle Türkiye Kamu-Sen Yüksek İstişare Kurulu olarak Kamu İşveren Heyeti’nin bu yıl da hedeflenen enflasyon çerçevesinde bir maaş zam teklifinin nezdimizde katiyetle kabul görmeyeceğinin bilinmesini, maaş artışlarında gerçek enflasyon, harcama kalemlerindeki artış, büyüme ve refah payının dikkate alınarak kamu çalışanlarımızın maaşlarının reel olarak yükseltilmesini talep etmekteyiz.   

Şafak DELİÇAKAR: Ekonomik gerçekler dikkate alındığında toplu sözleşme görüşmelerinin en önemli konularından birinin memur maaşlarına ilave zam yapılması olduğunu biliyoruz. Beklentiniz nedir?

Ömer OKUMUŞ: Hali hazırda açıklanan resmi enflasyonun yüzde 16’ları aştığı 2021 yılında, memur maaşlarına yalnızca yıllık %6 zam yapılması kararlaştırılmıştır. Yaşadığımız pandeminin de etkisi ile gıda fiyatlarındaki artış yüzde 21’i bulmuş, ailenin zorunlu harcamaları haziran ayları itibarı ile son bir yıl da 1260 TL yükselmiştir. Buna bağlı olarak kamu çalışanlarının ve emeklilerin alım gücü son bir yılda yüzde 688 TL düşmüştür. TCMB’nin faizleri arttırarak %19’lar düzeyinde tutması, önümüzdeki dönemde enflasyonun daha da yükseleceğinin işaretidir. Kaldı ki bu dönemde memur maaşları altın, gümüş, döviz, gayri menkul gibi tüm yatırım araçları karşısında da yüzde 50’ye varan oranlarda değer kaybı yaşamıştır. Hal böyle iken yetkili olduğu halde etkisini ortaya koyamayan sözde yetkili sendikalar ve konfederasyonun basiretsizliği nedeni ile maaşlar yılın ikinci yarısında da erimeye devam edecektir.  

Bütün gerçekler göz önünde bulundurulduğunda 2021 yılı için memur ve emeklilere reva görülen bu zammın hiçbir mesnet ve karşılığı bulunmamaktadır. Gerek ekonomik gerçekler gerekse resmi tahminler göz önünde bulundurulduğunda memur ve emekli maaşlarına geçmiş dönem kayıplarını da karşılayacak şekilde tatminkâr bir artış yapılması zorunludur. Türkiye Kamu-Sen’in 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerindeki olmazsa olmaz taleplerinin başında maaşlarda yaşanan kayıpların karşılanması gelecektir. 

Şafak DELİÇAKAR: Emekliliğin bir kâbus olmaktan çıkarılması için bütün ek ödemeler emekliliğe sayılmalıdır diye bir beklenti var. Bu konuda ne dersiniz?

Ömer OKUMUŞ: Kamu görevlilerinin çalışırken elde ettiği ücret ile emekli olduğu zaman alacağı maaş arasındaki uçurumu kapatmak, özellikle emekli kamu görevlilerini yoksulluk sınırında yaşamaktan kurtarmak amacıyla, memur maaşını oluşturan bütün kalemler ile ek ödeme, döner sermaye, ek ders, sosyal denge sözleşmesi gibi tüm ödemelerin emekli keseneğine dâhil edilerek, yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi, bu yolla her çalışanın eline geçen ücret ile orantılı emekli maaşı almasının sağlanması gerekmektedir. 

Şafak DELİÇAKAR: Toplu sözleşme görüşmelerinde kamudaki her türlü ayrımcılığa son verilecek adımlar atılmasını nasıl sağlamak istiyorsunuz?

Ömer OKUMUŞ: Dünyada ve bölgemizde yaşanan gelişmeler, 15 Temmuz hain darbe girişimi ile birlikte değerlendirildiğinde; ülkemizde birlik ve beraberliğin korunması, toplumsal huzur ve refahın tesis edilmesinin önemini bir kat daha artırmaktadır. Birlik ve beraberliğimizin muhafazası ise ancak toplumun her alanında adalet, liyakat ve eşitlik ilkesinin tavizsiz bir biçimde hayat bulmasıyla mümkündür. COVID-19 salgını esnasında, ayrım yapmaksızın bütün kamu görevlilerimizin yaptığı fedakârlıklar bir kere daha görülmüşken, çalışanlarımızı sendikal aidiyetler üzerinden ayrışma, bölünme ve baskı ortamına sürükleyen anlayışı kabul etmiyoruz. Kamudaki her türlü ayrımcılığın bir an önce sonlandırılmasını bir kere daha yüksek sesle talep ediyoruz.      

Şafak DELİÇAKAR: Evrensel sendikacılığa uygun, uluslararası sözleşmelerde tanınan hakları içeren, adil, demokratik ve çağdaş bir sendika ve Toplu Sözleşme Kanunu istiyorsunuz. Bir gelişme var mı bu konuda?

Ömer OKUMUŞ: 2019 yılında yaşanan toplu sözleşme süreci, 4688 sayılı Kanunun revize edilerek toplu sözleşme görüşmelerinin katılımcı bir yapıya kavuşturulmasının, toplu sözleşme imzalama ya da uzlaştırma mekanizmalarına başvuru haklarının masada bulunan konfederasyonların temsilcilerinin çoğunluk kararına bağlanmasının, genel toplu sözleşme görüşmeleri ile hizmet kollarına ilişkin toplu sözleşme görüşmelerinin ayrılmasının, Hakem Kurulu’nun yapısının tarafların eşit temsiline dayalı olarak yeniden düzenlenmesinin, kamu görevlilerinin grev ve siyasete katılma haklarının tanınmasının zorunlu hale geldiğini bir kere daha ortaya koymuştur. Emekli olan kamu çalışanlarının sendikalara üye olabilmeleri sağlanmalıdır. Ülkemiz tarafından onaylanmış bulunan BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Sözleşmenin 8. maddesi, ILO’nun 87 Sayılı Sözleşmesinin kamu çalışanlarına uygulanmasını düzenleyen 151 Sayılı Sözleşmesi, 98 sayılı ILO  Sözleşmesi, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 23. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11. maddeleri Anayasamızın 90. maddesi hükmü çerçevesinde ele alındığında kamu çalışanlarının adil bir temsil ile gerçek anlamda toplu sözleşme ve grev haklarını kullanmalarını ve siyasete katılmalarını sağlayacak düzenlemeler bir an önce hayata geçirilmelidir.  Türkiye Kamu-Sen Yüksek İstişare Kurulu, bu konuda derhal çalışmalara başlanarak evrensel sendikacılığa uygun, uluslararası sözleşmelerde tanınan hakları içeren, adil, demokratik ve çağdaş bir kanun teklifi hazırlanması gerektiğine inanmaktadır.   

Şafak DELİÇAKAR: Toplu sözleşme görüşmelerinde vergi adaletsizliğine kalıcı bir çözüm nasıl getirilmelidir. 

Ömer OKUMUŞ: Bugün kamu görevlilerinin en büyük sorunlarının başında, ülkedeki vergi sisteminin adaletsizliği gelmektedir. Gelir dağılımındaki adaletsizliğin kaynağı da vergi sistemindeki bu adaletsizliktir. Ücretli kesimden alınan gelir vergisi oranlarının kısa sürede %20 ve %27’lik dilimlere yükselmesi nedeniyle kamu görevlilerinin maaşları yıl içinde düşmekte, alınan maaş zamları artan vergi yüküne gitmektedir. Her ne kadar çıkarılan kanunla yüksek gelirli kesimin gelir vergisi oranları artırılmış olsa da gerek vergi istisnaları gerekse sonradan getirilen vergi afları nedeniyle yüksek gelirli kesimin ödeyeceği vergi miktarının artmayacağı, vergi yükünü yine çalışan kesimin taşıyacağı aşikardır. Bu nedenle Türkiye Kamu-Sen Yüksek İstişare Kurulu, gelir vergisine ilişkin mevzuatta çalışanlar lehine bir düzenleme yapılmasını ve kamu görevlilerinin ödediği gelir vergisi oranının %15’e sabitlenmesini talep etmektedir.     

Şafak DELİÇAKAR: Tüm memur, sözleşmeli ve geçici personel ile bunların emeklilerine dini bayramlar öncesinde bayram ikramiyesi verilmesinin sağlanması konusunda ne dersiniz?

Ömer OKUMUŞ: Kamuda memurlar dışında tüm personele ve emeklilere bayram ikramiyesi ödenmektedir. Bu haktan faydalanamayan tek kesim memurlardır. Bu durum büyük bir adaletsizlik yaratmaktadır. Her ne ad altında olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında işçi statüsü dışında çalışan tüm memur, sözleşmeli ve geçici, vekil gibi personele Ramazan ve Kurban bayramları öncesinde bayram ikramiyesi verilmelidir.

Şafak DELİÇAKAR: Türkiye Kamu-Sen olarak 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde kamu çalışanlarının haklarının ilerletilmesi için nasıl bir katkı sağlamayı hedefliyorsunuz?

Ömer OKUMUŞ: Bu süreç boyunca Konfederasyonumuz kamu görevlilerinin haklarının ve menfaatlerinin korunup geliştirilmesi için yetkili konfederasyonla ortak talep belirlenerek masadaki dağınık yapının sona erdirilmesi, pazarlıklarda kamu görevlilerinin elinin güçlendirilmesi için ortak eylem yapılması dahil toplu sözleşme masasına her türlü katkıyı sunmaya hazır bir biçimde pazarlıklarda yerini alacak, süreç içinde kamu görevlileri aleyhine gelişecek her karara müdahil olacak; kamu görevlilerimiz ve emeklilerimiz için atılacak her türlü olumlu adım, nezdimizde anında karşılık bulup desteklenecektir.   

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Okumuş, toplu görüşmeler için yaptınız değerlendirmeler için teşekkür ediyor, başarılar diliyorum.

Ömer OKUMUŞ: Bende şahsıma ve sendikamıza böyle bir fırsat sağladığınız için teşekkür ediyor, yayın hayatınızda başarılar diliyorum.