Ordu Eczacılar Odası Başkanı Hakan Öztekin, gazeteci Şafak Deliçakar’a verdiği röportajda, eczacılık mesleğinin sorunları ve meslekle alakalı beklentilerini ortaya koydu.

Ordu genelinde ki eczane sayısı ile çalışan ve işsiz eczacılar hakkında da değerlendirmelerde bulunan Başkan Hakan Öztekin, devlet desteği, internet üzerinden ilaç alımları ve bir çok konuda da bilgilendirmelerde bulundu.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Öztekin, haftanın röportajı sayfamıza hoşgeldiniz. Öncelikle Ordu genelinde 20 ilçemizde toplam kaç eczanemiz var? Buradan başlamak istiyorum.

Hakan ÖZTEKİN: Hoşbulduk sayın Deliçakar. Ordu genelinde merkezde 95 ilçelerimizde toplam 151 tane totalde 243 tane eczanemizle hizmet vermekteyiz.

Şafak DELİÇAKAR: Eczacılık artık fakülteden mezun olanlar içinde bir işsizlik sorunu yaşıyorlar. Bu konuda neler söyleyeceksiniz?

Hakan ÖZTEKİN: Bu şu an gündemimizde geçtiğmiz haftalarda Samsun’da bir toplantı yaptık yaptığımız toplantının sonuç dekleresyonundan biri de buydu. En son Samsunda açılanla birlikte 50 tane eczacılık fakültesi var. Biz gençlerimizin bunu terecih etmesinden mennunuz ama istihdamda zorlanıyoruz hemde kaliteli hizmet veremiyoruz.

Bizim birtakım kriterlerimiz var fakülte bittikten sonra da 1 yıl yardımcı eczacılık yapmaları gerekiyor ama birde nüfus kriteri var her 3 bin 500 kişiye bir eczane düşecek şekilde bir sınırlama getirildi. Şimdi bütün Türkiye’de 1970 tane açılmaya müsait eczane var. Eczacılarımızın sıraya girmesi gerekecek. Ya nüfus artacak eczacı açılacak. Ya da bir eczacı vefat edecek. Biz eczacılık fakültelerinin açılmasına artık dur demek gerektiğini savunuyoruz.

Şafak DELİÇAKAR: Çalışan ve işsiz eczacı sayısı ne kadar?

Hakan ÖZTEKİN: Şu an Türk Eczacılar Birliği bünyesinde 26 bin eczane ve bu kamuda çalışanlar artı 5 bin civarında da kamuda çalışan var. 2012 yılından sonra çıkan kanunla mezun olanlar hemen eczane açamıyorlar ama 2012 öncesi meslektaşlarımız istedikleri takdirde açabiliyorlar.

Şafak DELİÇAKAR: Milli ilaç sanayisinin oluşturulması hakkında neler düşünüyorsunuz bu konu hakkında oda olarak bir girişiminiz var mı?

Hakan ÖZTEKİN: Bu konuda ciddi adımlar atıldı. Buna sebep olan şeylerde geçtiğimiz süreçte Türkiye’de ilaç fiyat kararnamesi hesaplanırken şu an 3.4 TL birçok firmanın biz bu şartlar altında Türkiye’ye ilaç veremeyiz düşüncesiyle ilaçlarda kısıtlamaya gitmeye neden oldu.

Yerli ve milli olmanın önemini idrak ettik. Yerlileşme konusunda öncü olma fikrindeyiz. Türk Eczacılar Birliği bu konuda yerli ilaç üretimine başladı. Bu bir geç kalınmışlıktır. Daha önce yapılmalıydı, dışa bağımlıyız. Şu anda son 1 yılda da ciddi hamleler yapıldı. İyi bir noktaya geleceğiz önümüzdeki dönemlerde.

Şafak DELİÇAKAR: Devlet bu yönde size bir destek veriyor mu?

Hakan ÖZTEKİN: Devletimiz bu yönden her zaman yanımızda ve arkamızda. Türk Eczacılar Birliği Türkiye’de olmayan yurt dışında bulunan ve ihtiyaç sahibi olan vatandaşlara ilaçlarını sağlayarak onlara ulaştırıyor devletmizde bu ilaçlarının tamamını karşılıyor.

TÜBİTAK’la bir bağlantımız yok. Sektör olarak farklıyız. Medical ürünlerle ilgili geçen yıl başlatılan bir çalışma başladı. Bununla ilgili bir sözleşme yaptık artık vatandaşlarımız medical malzemelerini de eczanelerden temin edebiliyorlar.

Şafak DELİÇAKAR: İnternet üzerinden satış yapılan ilaçlarla ilgili neler söyleyeceksiniz ne duruma geldik bu konuda?

Hakan ÖZTEKİN: Sağlık bakanlığı ruhsatlı ve internette satılan ilaçların hepsi sahtedir. Sağlık bakanlığı ilaç takip sistemiyle bir ilaçın hangi tarihte hangi eczaneden satıldığı saat dakika zaman olarak tespit ediliyor. Bununla ilgili 346 site kapatıldı bir birim kuruldu anında CİMER’e şikayet edildi. Mücadelemize devam edeceğiz. Gıda takviyesi ürünler Tarım Bakanlığı ruhsatlı ilaçlardır. Bunlar internette satılabiliyor ama bunu ilaçla karıştırmamak gerekir.

Şafak DELİÇAKAR: Vatandaşlarımız bu konuyla ilgili nelere dikkat etmeli peki?

Hakan ÖZTEKİN: Bunlardan tamamen uzak dursunlar. Cinsel performansı artıran ürünler merdivenaltı. Hepsinin içinde kimyasallar var. Bugün benzinliklerden köy bakkallarına kadar her yere dağılmış durumda. Zayıflama çayları ve protein tozları ise hekim kontrolünde eczacı bilgisinde kullanılmalı. Her şey doğal yollarla alınmalı.

Şafak DELİÇAKAR: İlaç sağlığı danışmanlık hizmeti konusunda nasıl bir yol haritası çizdiniz?

Hakan ÖZTEKİN: Yaklaşık 1 ay önce eczaneler birinci sınıf sağlık kuruluşu diye kanunla tanımlandık. Bizim başlattığımız smart eczane eczacılarımızın kronik hastalıklarla ilgili eğitilmesi. Bunun geri dönüşünde amacımıza henüz ulaşmış değiliz sağlık danışmanlığında tüm eczacılar hastaları her yönde yönlendirecek kadar donanımlılar.

Şafak DELİÇAKAR: Eczacıların bir diğer sorunu da nöbetçi eczane durumlarında güvenlik sıkıntıları bununla ilgili ne gibi önlemler alınıyor?

Hakan ÖZTEKİN: Bu bölgeden bölgeye fark ediyor. İstanbulda’ki eczanelerde artık kapalı bir bölmeden satış  yapılıyor. Suistimale açık ilaç sayısı oldukça fazla. Uyuşturucu ile mücadele etkin olduğundan ilaçı eczaneden temin etmek istiyorlar. Biz bununla ilgili kolluk kuvvetlerine talepte bulunduk. Devriye sayısını artırıyorlar alarm sistemleri ve panik butonu sayesinde de kendi başımızın çaresine bakıyoruz.

İlaç perakende satış fiyatlarının düşürülmesi, ilaç firmalarından verilmesi gereken iskonto, ilacın karlılığı, ilacın depocuya satış fiyatına göre belirlenmesi, ticari iskontonun ilaç fiyat kararnamesinden çıkarılması, kurumların sözleşmede belirlenen geri ödeme sürelerine uymaması ve eczacı meslek hakkı konularına da değinir misiniz? Beklentiler ne yönde?

Hakan ÖZTEKİN: Önceden eczacılar bizim mevduat müşterilerimizdi şimdi kredi müşterilerimiz oldu. Türk Eczacılar Birliği bununla ilgili bir istatistiki bir araştırma yaptı. Yüzde 60 a yakını sürekli kredi kullanıyor yüzde 30 u zaman zaman kredi kullanıyor biz yüksek sermaye ile çalışan ama düşük kar oranlarıyla hizmet veren sektörüz. 

İlaç fiyatı artıkça eczacı karı azalıyor. Sgk reçete başı hizmet hakkı gibi bir ödeme yapıyor bu da eczanenin cirosuna belirleniyor. Yüksek cirolu düşük düşük cirolu yüksek bunun sebebi yeni açılan eczanelere katkı sağlamak için. Devletle yapılan sözleşmede belli ciro aralıklarına belli iskontolar yapılmasına dair anlaşmalar yapıldı.

Yüksek cirolu eczaneler devlete daha fazla iskonto yapıyor. Kamu iskontosu bizden bağımsız gelişen bir olay firma diyor ki ben devlete ilaccımı verirken yüzde 20 iskonto ile verebilirim. Bu devletimizin ilaç üzerindeki politikası aslında. Her ilaç aynı karlılıkta değil. Normal ilaçta 16.66 gibi karlılığa ulaşıyoruz. Bu ithal ilaçlarda daha düşük.

Kurumların provizyon sistemleri, Kurumların ilaç alım protokollerinin değişimi, Yatan hasta reçeteleri, Eczacıların veznedar olarak kullanılması konularını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Hakan ÖZTEKİN: Muayene ücretlerini vatandaşlarımız eczaneler üzerinden ödüyorlar bu işletme zekasıdır. Devlet hastaneden tahsil etmek yerine eczaneden alma nedeni hastanedeki kuyruğu azaltmak. Bizde buna tepki gösterdik. Ama çok ciddi sorunlarla karşılaştık ama vatandaş artık bilinçlendi.

Bunun kural olduğunu anladılar. Yatan hastalarda ilaçların tamamı hastane eczanelerinden karşılanıyor hastane eczanesinde ilaç yoksa hasta yakınına dışardan temin ediniyor. Bunların muayene ücreti yok tamamını devlet karşılıyor.

Provizyon sistemi hepsi bir çatı altında birleşti şu an. SGK ile yapılan anlaşmada ödemeler gecikmiyor mültecilerin ilaç ödemeleri gecikebliyor bu da eczacıları sıkıntıya sokuyor.

Şafak DELİÇAKAR: Mevzuat sıkıntıları ve serbest eczacılarla alakalı son gelişmeler neler?

Hakan ÖZTEKİN: Bu konu aslında şudur eczacının durumu yoktur sermaye sahibi der ki ben sana eczaneyi açayım işletiyormuş gibi yap ben sana maaş vereyim kar benim olsun aslında muaza budur. Bununla ciddi anlamda mücadele ediyoruz bunu yapanlar mevzuata uygun yapıyorlar elimiz kolumuz bağlanıyor bizim bölgemizde az ama olan yerlerde kapatılan eczaneler var müdacele devam ediyor.

Yasamızda çok değişiklik olmuyor eczacılarımız ilaç tarif etmek dışında gözümüz mevzuatta reçeteleri takip etmekteyiz ilaç belli koşullarda ödeniyor SGK tarafından. Biz mesleği yapmaya çalışırken devletten para almaya çalışırken kesintiye uğramak istemiyoruz.

Türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumu ile biz birebir çalışıyoruz. İlaçların ödenme koşulları iskonto kuralları medical malzemenin satışları onlarla uyum içindeyiz ama onlar kural getiriyor uyuyoruz demek değil. Uyumsuz olursak eczaneler durur sistem kitlenir.

Şafak DELİÇAKAR: Reçetesiz ilaç satılmasında ki beklenti nedir?

Hakan ÖZTEKİN: Bu skala gittikçe genişliyor çünkü artık kimyasallara yönelme başladı. İlaçın bir yanı tedavi eder bir tarafı zehirdir. Bunu en yiyi hekim uygun görebilir. Bunu fark ettiğimizde hemen kurum iletiyoruz kurum da düzenleme yapıyor ve reçete olmadan satılamıyor. Antibiyotik tüketimi oldukça azaldı.

Şafak DELİÇAKAR: Son olarak nöbetçi eczane sayısında artış olacak mı?

Hakan ÖZTEKİN: Fatsa’da 2 tane var. Biz bunu yakından takip ediyoruz. Vatandaşlar bununla ilgili olarak isteklerini söylüyorlar.

Nöbetçi eczane hasta sayısını karşılamayacak şekilde olursa hemen müdahalede edebiliyoruz.  Bu ciddi olarak üzerinde durduğumuz bir durum. Şu ana kadar da her hangi bir olumsuzluk ve aksama yaşamadık.

Şafak DELİÇAKAR: Sayın Öztekin, verdiğiniz bilgi ve yaptığınız değerlendirmeler için teşekkür ediyor, çalışmalarınızda başarılar diliyorum.

Hakan ÖZTEKİN: Sayın Deliçakar, bende şahsıma ve Odamıza karşı bu fırsatı sağladığınız için teşekkür ediyor, yayın hayatınızda başarılarınızın devamını diliyorum.